ละครรำเรื่องบ่วง: การสร้างสรรค์แนวคิดและรูปแบบการแสดงจากตำนานพุทธชาดก

บทคัดย่อ

       บทความฉบับนี้เป็นส่วนหนึ่งของการสร้างสรรค์ละครรำ เรื่องบ่วง วิทยานิพนธ์ระดับดุษฏีบัณฑิต มีวัตถุประสงค์คือ 1. เพื่อสร้างแนวคิดการแสดงละครรำ เรื่องบ่วง 2. เพื่อสร้างสรรค์รูปแบบองค์ประกอบละครรำ เรื่องบ่วง ศึกษาข้อมูลพื้นฐานจากหนังสือ ตำรา งานวิจัยและทฤษฏีที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิ ผู้เชี่ยวชาญ นำข้อมูลทั้งหมดมารวบรวม วิเคราะห์ สังเคราะห์สู่การสร้างสรรค์แนวคิดและรูปแบบการแสดงละครรำ เรื่องบ่วง

       ผลการศึกษาพบว่า 1. แนวคิดการแสดงละครรำ เรื่องบ่วง ประกอบด้วย 1) แรงบันดาลใจมาจากพระ อาจารย์มั่น ภูริทัตโตเถระ ผู้เป็นต้นเค้าแห่งความเจริญทางปริยัติธรรมการนำหลักปรัชญาคำสอนศาสนา ชี้นำทาง โลก โดยทางการเรียนรู้พระปริตรชาดก 2) แนวคิดในการสร้างสรรค์ละครผสมผสานในรูปแบบใหม่ จากนาฏย ลักษณ์ของละครรำดั้งเดิมและละครรำปรับปรุงขึ้นใหม่ เพื่อก่อให้เกิดการเรียนรู้ทางด้านศาสนาและส่งเสริมเผยแพร่ ไปยังภูมิภาคอื่นของประเทศให้กว้างขวางมากยิ่งขึ้น

        2. รูปแบบการสร้างสรรค์การแสดงละครรำ เรื่องบ่วง เป็นการแสดงละครรำแบบผสมผสาน ได้นำจุดเด่น เอกลักษณ์หรือนาฏยลักษณ์ของละครรำ แต่ละประเภทมาผสมผสานเข้าด้วยกัน ประกอบด้วย ละครรำแบบตั้งเดิม ละครรำแบบปรับปรุงขึ้นใหม่ เพื่อสร้างสรรค์ละครรำแนวใหม่ โดยมีรูปแบบการแสดงดังนี้1) บทที่ใช้ในการแสดง ประพันธ์บทขึ้นใหม่ 2) การรำเบิกโรง มีไหว้ครูสวดบูชาก่อนเริ่มแสดงแบบละครโนราห์ – ชาตรี 3) การดำเนินเรื่อง รวดเร็ว บทพูดเจรจาแบบละครนอก 4) กระบวนท่ารำ รำตามบทร้อง และรำอวดฝีมือตามจารีตแบบละครใน 5) การแต่งกายแบบละครพันทางและละครเสภา 6) เปลี่ยนฉากตามเนื้อเรื่องแบบแนวทางละครดึกดำบรรพ์ 7) ผู้แสดงใช้ชายและหญิง 8) ฉาก แสง เสียงบูรณาการใช้เทคโนโลยีสื่อมัลติมีเดียในรูปแบบต่าง ๆ