การจัดการท่องเที่ยวและการส่งเสริมวิถีชีวิตชุมชน กรณีเทศกาลขึ้นภูเขาสวาย จังหวัดสุรินทร์ ประเทศไทย
การจัดการท่องเที่ยวและการส่งเสริมวิถีชีวิตชุมชน กรณีเทศกาลขึ้นเขาสวาย จังหวัดสุรินทร์ ประเทศไทย
บทคัดย่อ
การจัดการท่องเที่ยวและการส่งเสริม วิถีชีวิตชุมชน กรณีเทศกาลขึ้นภูเขาสวาย จังหวัดสุรินทร์ ประเทศไทย ผลการศึกษาพบว่า จังหวัดสุรินทร์มีภูเขาสำคัญชื่อเป็นภาษาถิ่น “พนมสวาย” และโดยรอบภูเขานี้มีชุมชนอาศัย โดยรอบ ภาษาที่ใช้คือภาษาเขมรเป็นภาษาถิ่น วิถีโบราณมีประเพณีขึ้นภูเขานี้มานาน ฐานคติที่มีความเชื่อต่อภูเขา สวายว่าเป็นภูเขาแห่งประวัติศาสตร์และประดิษฐานพระพุทธรูปสำคัญของจังหวัดจึงเป็นบ่อเกิดและพัฒนาการมา เป็นเทศกาลประจำปีที่สำคัญของพื้นที่และได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานของพื้นที่ งบประมาณ การแสดง ศิลปะพื้นบ้าน พิธีกรรมบูชาภูเขา เป็นต้น กลายมาเป็นเทศกาลที่สำคัญและพัฒนาเป็นการท่องเที่ยวและส่งเสริม วิถีชีวิตชุมชนโดยรอบ ได้แก่ การบริการหัตถกรรมพื้นบ้าน อาหารพื้นบ้าน หัตถกรรมผ้าไหม เครื่องเงิน ผลิตผล จากการเกษตรของชุมชน ได้นำมาบริการในเทศกาลประจำปี เป็นการสร้างรายได้และพัฒนาชุมชนไปพร้อมๆกัน ทั้งนี้คุณค่าที่เกิดจากเทศกาล คือ กิจกรรม ได้แก่ (1) การสัการะพระพุทธรูปตามจุดต่างๆ และรูปเคารพทาง ศาสนา (2) กิจกรรมทำบุญ (3) สวดมนต์ ทำสมาธิ (4) การอุทิศบุญให้กับบรรพบุรุษ (5) การแสดงความเคารพต่อ ผู้สูงอายุ เป็นต้น การพัฒนาการท่องเที่ยวและการส่งเสริม วิถีชีวิตชุมชน เป็นการรักษาไว้เพื่อให้คงสภาพเดิมไม่ให้ สูญสิ้นไปตามกาลเวลา เป็นการอนุรักษ์ประเพณีให้คนรุ่นลูกหลานที่เกิดในยุคสมัยปัจจุบันได้เรียนรู้ประเพณี แสดงถึงความเป็นอัตลักษณ์ชุมชนที่มีอยู่ เป็นวัฒนธรรมอันดีงามของชุมชน สะท้อนให้เห็นถึงความความเจริญของ บ้านเมือง จังหวัดสุรินทร์ เทสกาลการขึ้นเขาสวายถือว่าเป็นเทสกาลสำคัญของจังหวัดสุรินทร์
เอกสารอ้างอิง
เอกสารอ้างอิง (References)
พวงพิกุล มัชฌิมา. (2537). บุญข้าวประดับดินและบุญข้าวสากบ้านกุดรัง ตำบลกุดรัง อำเภอบรบือ จังหวัดมหาสารคาม. ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยนครินทรวิโรฒ มหาสารคาม
สุดารัตน์ ตัณฑะอาริยะ. (2548). การวิเคราะห์ตำรายาแผนโบราณจากสมุนไพรของจังหวัด พังงา, วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร,
คณาจารย์มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2554). เทศกาลและพิธีกรรมพระพุทธศาสนา. พิมพ์ครั้งที่ 2, กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารจดหมายเหตุ. (2544). วัฒนธรรมพัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญา จังหวัดสุรินทร์, พิมพ์ครั้งที่ 1, กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร,
ศิริพร สุเมธารัตน์. (2544). ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นเมืองสุรินทร์, พิมพ์ครั้งที่ 3, กรุงเทพฯ : โอ. เอส. พริ้นติ้ง เฮาส์.
สันธนะ ประสงค์สุข. (2551). การเดินทางจากเมืองสุรินทร์ไปพนมดองแร็ก ในปีค.ศ.1884 จอม สุรินทร์, พิมพ์ครั้งที่ 1, กรุงเทพฯ : อัทรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิซซิง จำกัด (มหาชน)
สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2553). โครงการองค์ความรู้เรื่องการอนุรักษ์เอกสารจดหมายเหตุ โดยวิธีไมโครฟิลม์และเทคโนโลยีดิจิตอล.
พระวีรพรรณ อคฺคธมฺโม (เชียรประโคน). (2552). อิทธิพลของความเชื่อในอรรถกถาธรรมบทที่มีต่อ ประเพณีไทย, วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณ ราชวิทยาลัย
อุดม เชยกีวงศ์. (2547). ปฏิทินประเพณี 12 เดือน. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์ภูมิปัญญา.
พระอธิการประกาศ สิริวณฺโณ, ยโสธารา ศิริภาประภากร, เกริกวุฒิ กันเที่ยง, สุริยา คลังฤทธิ์. (2564). ประเพณีขึ้นภูเขาพนมสวายกับการส่งเสริมและพัฒนาการท่องเที่ยวตามวิถีชีวิตชุมชน. การประชุมระดับชาติครั้งที่ 3 พุทธศาสนาและปรัชญา : แนวคิด มุมมอง สังคมหลังโควิท 19. จัดโดย คณะศาสนาและปรัชญา มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย จังหวัด นครปฐม.
ภักดี สุวรรณพนัง. (2561). "การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในสังคมไทยยุคใหม่." วารสารศาสนาและวัฒนธรรม, 13(2), 45-58.
สุนทร สุวรรณคีรี. (2538). ขนบธรรมเนียมประเพณีไทยพื้นบ้าน. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์โอเดียนสโตร์.
อุทุมพร จามรมาน. (2553). วัฒนธรรมเขมรในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทย. มหาสารคาม : มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
มานิตา พงษ์ไพบูลย์. (2562). “การสืบทอดประเพณีบุญบ็อนแคแจตในจังหวัดสุรินทร์.” วารสารศิลปะและวัฒนธรรมอีสาน, 5(2), 45-58.
Throsby, D. (2001). Economics and Culture. Cambridge: Cambridge University Press.
UNESCO. (2003). Cultural Heritage and Sustainable Tourism. Paris: UNESCO Publishing.
ธวัชชัย คำสุมาลี, สัมภาษณ์,2562






