อัตลักษณ์ของลิเกเมืองเพชร

บทคัดย่อ

            บทความฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอัตลักษณ์ของลิเกเมืองเพชร  ซึ่งวิเคราะห์ข้อมูลจากประวัติความเป็นมา องค์ประกอบ และวิธีการแสดงของลิเกเมืองเพชร  ซึ่งได้มีวิธีการวิจัยโดยการศึกษาข้อมูลจากงานวิจัย ตำรา เอกสาร การสังเกตการณ์ และการสัมภาษณ์ข้อมูลจากผู้ที่เกี่ยวข้อง ทั้งนี้ผู้วิจัยได้มีการตรวจสอบเครื่องมือจากผู้ทรงคุณวุฒิ  วิเคราะห์ข้อมูลที่ได้ศึกษา จนนำไปสู่การจัดระเบียบข้อมูลให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์

            ผลการศึกษาพบว่า อัตลักษณ์ของการแสดงลิเกเมืองเพชรที่ได้สังเคราะห์ข้อมูลผ่านประวัติความเป็นมา  องค์ประกอบของการแสดง และวีธีการแสดงลิเกเมืองเพชร ปรากฏว่าลิเกเมืองเพชรมีอัตลักษณ์ที่บ่งบอกถึงลักษณะของตัวเองด้วยกัน 4 อย่าง ดังนี้ 1) การแสดงลิเกเมืองเพชรมีลักษณะเป็นลิเกผสมละครชาตรี เป็นลักษณะที่นำกลวิธีหรือเพลงต่างๆ จากการแสดงละครชาตรีเมืองเพชรมาปรับใช้ผสมผสานในการแสดงลิเก 2) การใช้ภาษาหรือสำเนียง  การสื่อสารของลิเกเมืองเพชรจะสื่อสารด้วยภาษาภาคกลางเป็นหลัก  แต่อาจมีปะปนสำเนียงภาษาท้องถิ่นของคนจังหวัดเพชรบุรีเข้ามาในการแสดงลิเก 3) วิธีการร้องของลิเกเมืองเพชร  จะเน้นความหมายเพื่อความเข้าใจง่าย
ผู้แสดงจะเปล่งเสียงดัง ชัดถ้อยชัดคำ กระชับในการร้อง  4) การสวมบทบาทในการแสดง ผู้แสดงจะสื่อสารอารมณ์ตรงบทบาทตัวละคร ไม่ใช่เพียงลีลาท่าทางอย่างเดียว แต่การเจรจาหรือการร้อง และการใช้สีหน้า ก็จะสื่อสารให้ตรงบทบาทตัวละครด้วย 

            อัตลักษณ์ของลิเกเมืองเพชรแม้ว่าจะมีองค์ประกอบต่างๆ ที่มีลักษณะคล้ายคลึงกับ การแสดงลิเกของพื้นที่อื่นๆ ในประเทศไทย แต่สิ่งสำคัญที่มีผลต่อองค์ประกอบต่างๆ  จนก่อให้เกิดอัตลักษณ์ของลิเกเมืองเพชรนั่นคือตัวศิลปินในท้องถิ่นนั่นเอง เนื่องจากศิลปินท้องถิ่นมักมีวิถีชีวิตที่ได้รับการสืบทอดจนเป็นวัฒนธรรมท้องถิ่น   ส่งผลให้การดำรงชีวิตประจำวันถูกผสมผสานกลมกลืนไปในรูปแบบการแสดงลิเก และนำไปสู่ความแตกต่างของการแสดงลิเกเมืองเพชรอีกด้วย