การมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการขยะมูลฝอยในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลตำหนักธรรม อำเภอหนองม่วงไข่ จังหวัดแพร่

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาและเปรียบเทียบความคิดเห็นข้อเสนอแนะของประชาชนมีต่อการมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการขยะมูลฝอยในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลตำหนักธรรมอำเภอหนองม่วงไข่ จังหวัดแพร่ และเพื่อศึกษาแนวทางพัฒนาตามแนวคิดของการมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการขยะมูลฝอยในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลตำหนักธรรมอำเภอหนองม่วงไข่ จังหวัดแพร่ การวิจัยในครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี (Mixed Methods Research) คือการวิจัยเชิงปริมาณและการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยศึกษากับประชาชนในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลตำหนักธรรม อำเภอหนองม่วงไข่ จังหวัดแพร่ ที่เป็นกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 357 คน โดยใช้เครื่องมือในการวิจัยเชิงปริมาณเป็นแบบสอบถาม แล้วนำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูปเพื่อการวิจัยทางสังคมศาสตร์ เพื่อหาค่าความถี่ (Frequency) ค่าร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย (Mean) และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และทำการทดสอบสมมติฐานด้วยการทดสอบค่าที (t-test) และค่าเอฟ (F-test) ด้วยการวิเคราะห์ความแปรปรวนแบบทางเดียว (One Way ANOVA) และการวิจัยเชิงคุณภาพได้ใช้เครื่องมือเป็นแบบสัมภาษณ์ โดยรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์เชิงลึก (In depth Interview) กับผู้ให้ข้อมูลหลัก (Key information) จำนวน 8 ท่าน โดยการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา (Content Analysis Technique)

ผลการวิจัยพบว่า ประชาชนมีความคิดเห็นต่อระดับการมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการขยะมูลฝอยในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลตำหนักธรรมอำเภอหนองม่วงไข่ จังหวัดแพร่ ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก ( = 3.75, S.D. = 0.377) เพศ พบว่าปฏิเสธสมมติฐาน ส่วนสมมติฐานที่ 2, 3, 4, 5 และ 6 ซึ่งประกอบด้วยตัวแปรต้น คือ อายุ, ระดับการศึกษา, อาชีพ, รายได้ และ ระยะเวลาที่อาศัย อยู่ในชุมชน พบว่า แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ซึ่งยอมรับสมมติฐาน และมีแนวทางการพัฒนาการมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการขยะมูลฝอยตามหลักอปริหานิยธรรมในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลตำหนักธรรมอำเภอหนองม่วงไข่ จังหวัดแพร่ ด้านลดการเกิดขยะ ควรมีการแต่งตั้งคณะทำงาน และมีการประชุมวางแผนการบ่อย ๆ มีการทำกิจกรรมอย่างพร้อมเพียงกัน ควรให้ประชาชนมีส่วนร่วมเพื่อกำหนดข้อบัญญัติเป็น แนวทางยึดถือปฏิบัติร่วมกันในการลดการเกิดขยะ ควรยึดถือแนวทางการปฏิบัติของบรรพบุรุษ โดยให้ใช้ตะกร้าไม้ไผ่สานเวลาไปจ่ายตลาด ใช้ใบตองห่ออาหาร ปิ่นโตใส่อาหาร ซึ่งจะเป็นการลด การเกิดขยะตามแบบดังเดิม ด้านการคัดแยกขยะ ควรมีคณะทำงาน และมีการประชุมในการวางแผน ควรให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมในการกำหนดทิศทางในการคัดแยกขยะ ควรมีการสนับสนุน ส่งเสริมกิจกรรมในการคัดแยกขยะในหมู่บ้าน การให้ความรู้ในการคัดแยกประเภทขยะที่ถูกวิธี เช่น ขยะทั่วไป ขยะรีไซเคิล ขยะอันตราย และขยะย่อยสลาย ด้านการนำขยะมาใช้ใหม่ ควรมีการแต่งตั้งคณะกรรมการของหมู่บ้าน ประชุมวางแผนการทำงานพร้อมเพียงกัน ควรจัดอบรมให้ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับการคัดแยกนำกลับมาใช้ใหม่ และการนำขยะกลับมาทำสิ่งประดิษฐ์เป็นสิ่งของต่าง ๆ เช่น ของตกแต่งบ้าน ของเล่นสำหรับเด็ก เป็นต้น