การพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์ของนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 3 ด้วยกระบวนการเรียนรู้แบบจิตตปัญญาในศตวรรษที่ 21
THE DEVELOPMENT OF EMOTIONAL INTELLIGENCE OF GRADE 9 STUDENTS THROUGH CONTEMPLATIVE LEARNING PROCESS IN THE 21ST CENTURY
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงทดลองมีวัตถุประสงค 1) เพื่อเปรียบเทียบการพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์ของนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 3 ด้วยกระบวนการเรียนรู้แบบจิตตปัญญาในศตวรรษที่ 21 ระหว่างกลุ่มทดลอง และกลุ่มควบคุม 2) เพื่อเปรียบเทียบความฉลาดทางอารมณ์ของกลุ่มทดลอง ก่อนและหลังการทดลอง กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ภาคการศึกษาที่ 1 ปีการศึกษา 2567 จำนวน 2 โรงเรียน ๆ 20 คน รวม 40 คน สำหรับขั้นตอนในการดำเนินการทดลอง ประกอบด้วย 1) ขั้นเตรียมการทดลอง 2) ขั้นตอนในการดำเนินการทดลอง แบ่งออกเป็น 2 ระยะ ได้แก่ 1) ระยะเวลาดำเนินการทดลอง 2) ระยะหลังการทดลอง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย การเรียนรู้แบบจิตตปัญญาในศตวรรษที่ 21 และแบบประเมินความฉลาดทางอารมณ์ การวิเคราะห์ข้อมูล และสถิติที่ใช้ 1) การใช้สถิติเชิงบรรยาย (descriptive statistics) ได้แก่ ค่าเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 2) การใช้สถิติเชิงอ้างอิง (Inference Statistics) เพื่อทำการทดลองตามสมมุติฐานการวิจัย ได้แก่ การเปรียบเทียบค่าเฉลี่ย 2 กลุ่ม (t-test)
ผลการวิจัยพบว่า 1) หลังการทดลองนักเรียนกลุ่มทดลองมีคะแนนความฉลาดทางอารมณ์สูงกว่าก่อนทดลอง และ 2) หลังการทดลองนักเรียนกลุ่มทดลองมีคะแนนความฉลาดทางอารมณ์สูงกว่านักเรียนกลุ่มควบคุม
เอกสารอ้างอิง
เอกสารอ้างอิง
เขมจิรา ธรรมสอน. (2564). ผลของจิตตปัญญาศึกษาที่มีต่อการเห็นคุณค่าในตนเองของพนักงาน. วิทยานิพนธ์
ปริญญามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา.
ณกมล นกแก้ว. (2565). รูปแบบการเรียนรู้ตามแนวจิตตปัญญาศึกษาเพื่อพัฒนาทักษะชีวิตสำหรับเด็กด้อย
โอกาส ในโรงเรียนการศึกษาสงเคราะห์ สังกัดสำนักบริหารงานการศึกษาพิเศษ. วิทยานิพนธ์ดุษฎี
บัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม.
ประจิม เมืองแก้ว ภูฟ้า เสวกพันธ์ และเอื้อมพร หลินเจริญ. (2559). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอน
กิจกรรมแนะแนวตามแนวคิดจิตตปัญญาศึกษา เพื่อพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์สำหรับนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3. วารสารศึกษาศาสตร์มหาวิทยาลัยนเรศวร, 18(2), 50–59.
พรพรรณ แซ่ตั้ง. (2562). การศึกษาแรงจูงใจใฝ่สัมฤทธิ์ทางคณิตศาสตร์และการกำกับตนเองโดยใช้กิจกรรม
จิตตปัญญาศึกษา. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.
พระมหาคณาวุฒิ อัคคะปัญโญ. (2567). สิ่งที่น่ารู้ตามแนวความคิดเกี่ยวกับจิตตปัญญาศึกษา. วารสารสันตยา
ภิวัฒน์วัดหนองนกกด, 2(3), 70-86.
พระมหาสมเกียรติ วุฒิธรรมาภิวัฒน์ และคณะ. (2565). การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้ตามแนวจิตตปัญญา
ศึกษาเพื่อสร้างจริยธรรมวิชาชีพ ช่างอุตสาหกรรม. วารสารวิชาการครุศาสตร์อุตสาหกรรม
พระจอมเกล้าพระนครเหนือ, 13(3), 182-188.
พิมพ์รัตน์ ธรรมรักษา และอาภาพร เผ่าวัฒนา. (2562). ความฉลาดทางอารมณ์กับพฤติกรรมเสี่ยงในวัยรุ่น.
วารสารวิจัยสุขภาพและการพยาบาล, 35(3) 212-223.
พิมสวัสดิ์ โกศลสมบัติ. (2565). ผลการจัดประสบการณ์โดยใช้แนวคิดจิตตปัญญาศึกษาและการชี้แนะทาง
อารมณ์ที่มีต่อความสามารถ ทางอารมณ์ของเด็กวัยอนุบาล. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต.
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ภวิกา ภักษา. (2566). อัตมโนทัศน์ทางสังคม:มิติการรับรู้ตนเองที่สำคัญต่อวัยรุ่น. วารสาร มจร พุทธปัญญา
ปริทรรศน์, 8(2), 307-320.
มูนีเราะห์ ยานยา. (2560). ผลของการจัดการเรียนรู้อิงแนวคิดจิตตปัญญา กลุ่มสาระการเรียนรู้ สังคมศึกษา
ศาสนา และวัฒนธรรมที่มีต่อผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และความรับผิดชอบทางการเรียนของ
นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
ยุพิน ศรีชาติ. (2563). การพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์ด้วยกิจกรรมจิตตปัญญาศึกษาสำหรับชั้นมัธยมศึกษา
ปีที่ 1. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
วันเพ็ญ หาหอม. (2563). ผลของจิตตปัญญาศึกษาที่มีต่อกรอบความคิดเติบโตของพนักงาน. [วิทยานิพนธ์
ปริญญามหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา.
สุมณี ศุภกรโกศัย และคณะ. (2562). โครงการผลกระทบของครอบครัวข้ามรุ่นที่มีต่อการพัฒนาความฉลาด
ทางอารมณ์ ของเด็กนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น. รายงานการวิจัย. กรุงเทพฯ:
มหาวิทยาลัยกรุงเทพ.
สุภามาศ ปาลศรี. (2566). ผลของโปรแกรมจิตตปัญญาศึกษาที่มีต่อการรับรู้ความสามารถแห่งตนของครู
โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา. วารสารวนัมฎองแหรกพุทธศาสตรปริทรรศน์,
(2), 12-27.
อริสา สุมามาลย์. (2562). การพัฒนากระบวนการจัดการศึกษานอกระบบโรงเรียนบนฐานแนวคิดจิตตปัญญา
ศึกษาเพื่อเสริมสร้างเป้าหมายในชีวิตสําหรับนักศึกษาระดับปริญญาตรี. วิทยานิพนธ์ดุษฎี
บัณฑิต. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Cooper and Sawof. (1997). Executive EQ intelligence in leadership and Organization. New
York: Grosst/ Put nam.
Mayer and Salovey. (1997). “What is emotional intelligence?”. Emotional development and
emotional intelligence: Implications for educators. Edited by D. J. Sluyter. New
York: Basic Books.
Goleman. (1998). Working with Emotional Intelligence. London: Bloomsbury Publishing Plc.
Gardner. (1989). Educational implications of the theory of multiple intelligences. Educational
researcher, 18(8), 4-10.
Pizzuto. (2019). Contemplative faculty in the United States. Tertiary Education &
Management, 25(2), 145–159.
Waters et al. (2015). Contemplative Education: A Systematic, Evidence- Based Review of the
effect of Meditation Interventions in Schools. Educational Psychology
Review, 27(1), 103–134.
Yimprasert. (2020). The Development of Instructional Model with Contemplative Education
to Enhance Public Consciouseness of Mattayom 4 Studens. Journal of MCU
Buddhapanya Review, 5(2), 47–59.






