แนวทางการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนอย่างยั่งยืน: กรณีศึกษา กลุ่มแปรรูปข้าวและผลไม้น่าน

ผู้แต่ง

  • ศรวัสย์ สมสวัสดิ์ สาขาวิชาการจัดการ วิทยาลัยน่าน มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์
  • ธนโชค ธิเขียว สาขาวิชาการจัดการ วิทยาลัยน่าน มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์
  • เจนนภนต์ ภาคภูมิ สาขาวิชาการจัดการ วิทยาลัยน่าน มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์

คำสำคัญ:

การพัฒนาอย่างยั่งยืน, วิสาหกิจชุมชน, แนวทางการพัฒนาวิสาหกิจชุมชน, กลุ่มแปรรูปข้าวและผลไม้น่าน

บทคัดย่อ

การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาบริบทของวิสาหกิจชุมชน 2) ศึกษาปัญหาและอุปสรรคในการดำเนินงาน และ 3) ศึกษาแนวทางการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนอย่างยั่งยืน กรณีศึกษา กลุ่มแปรรูปข้าวและผลไม้น่าน  เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ การเก็บรวบรวมข้อมูลได้จากกลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลัก โดยคัดเลือกแบบเจาะจง จำนวน 15 คน เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา ได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงลึก การสนทนากลุ่มและการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม การวิเคราะห์ข้อมูล ใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหาแล้วนำเสนอข้อมูลเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า วิสาหกิจชุมชนก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2555 โดยดำเนินธุรกิจใน 3 กลุ่มหลัก ได้แก่ 1) ผลิตภัณฑ์แปรรูปจากปลา 2) ผลิตภัณฑ์แปรรูปจากข้าวและธัญญพืช และ 3) ผลิตภัณฑ์แปรรูปจากผลไม้ สำหรับปัญหาและอุปสรรค ได้แก่ สมาชิกขาดความรู้ในด้านการตลาดออนไลน์ และต้นทุนการผลิตที่สูงขึ้น แนวทางในการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนอย่างยั่งยืนใน 6 ด้าน ดังนี้ 1) ด้านการบริหารจัดการองค์กร 2) ด้านการพัฒนาผลิตภัณฑ์และนวัตกรรม 3) ด้านการตลาดและการเข้าถึงตลาด 4) ด้านการพัฒนาศักยภาพสมาชิก 5) ด้านการยกระดับมาตรฐานผลิตภัณฑ์ และ 6) ด้านความยั่งยืนด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม กลุ่มแปรรูปข้าวและผลไม้น่านสนับสนุนเศรษฐกิจหมุนเวียน เพื่อสร้างความยั่งยืนของวิสาหกิจชุมชนทำให้มีรายได้ให้กับสมาชิกและคนในชุมชนเป็นการช่วยเหลือชุมชน หากวิสาหกิจมีผลกำไรจากการดำเนินงานก็จะเพิ่มขีดความสามารถของชุมชนให้พึ่งพาตนเองและจัดการตนเองได้บนพื้นฐานของความพอเพียง

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม. (2564). ยุทธศาสตร์ การขับเคลื่อนการพัฒนาประเทศไทยด้วยเศรษฐกิจ BCG พ.ศ. 2564 – 2569. สืบค้นจาก https://www.bcg.in.th/news/bcg-strategy-2564-2569/

ทักษณา สง่าโยธิน. (2563). การพัฒนาศักยภาพวิสาหกิจชุมชนกลุ่มจังหวัดชายแดนใต้เพื่อยกระดับความสามารถในการแข่งขัน. โครงการวิจัยที่ได้รับการอุดหนุนการวิจัย และนวัตกรรม งบประมาณเงินอุดหนุนวิจัยจากเงินรายได้วิทยาลัยพาณิชยศาสตร์. ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา.

เจิมขวัญ รัชชุศานติ. (2568). การจัดทําแผนการตลาดออนไลน์เชิงรุกและการจัดการตราสินค้า“ภูมิไทย”เพื่อส่งเสริมกลุ่มวิสาหกิจชุมชนตําบลปางหมู อําเภอเมือง จังหวัดแม่ฮ่องสอน. Lanna Academic Journal of Social Science, 2(1), 13-28.

อนุรัตน์ พรหมฤทธิ์, จิรายุ ทรัพย์สิน, วันชัย สุขตาม, สิริพัฒถ์ ลาภจิตร, ศศิธร ศูนย์กลาง, นพฤทธิ์ จิตรสายธาร, ชัย สมรภูมิ, วิเชียร พรมแก้ว และ อธิมาตร เพิ่มพูน. (2568). แนวทางการสร้างข้อบังคับกลุ่มวิสาหกิจชุมชนโดยการมีส่วนร่วมของประชาชน. วารสารวนัมฎองแหรกพุทธศาสตรปริทรรศน์, 11(2), 43–54.

เนรมิตร ปานแดง กัมปนาท วงษ์วัฒนพงษ์ และภาสกร ดอกจันทร์. (2567). การบริหารจัดการกลุ่มวิสาหกิจของชุมชน ตำบลหนองตูม อำเภอกงไกรลาศ จังหวัดสุโขทัย. วารสารการบริหารและสังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 7(4), 23-36.

พิมพ์กมล เกษแก้ว ธนกร ปักษา และพรรณวัสส์ โกศะโยดม. (2567). การพัฒนาศักยภาพวิสาหกิจชุมชนเพื่อสร้างความเข้มแข็งของชุมชน กรณีศึกษาวิสาหกิจชุมชนกลุ่มผู้ผลิตกาแฟ จังหวัดชุมพร. วารสารศิลปะการจัดการ, 8(3), 98-110.

พัชราภรณ์ ตาละลักษมณ์ อรนัดดา ชิณศรี และธีราพร ทองปัญญา. (2562). ทุนทางสังคมกับการสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่นสกุลช่างเมืองเพชรของเยาวชนกลุ่มลูกหว้าจังหวัดเพชรบุรี. วารสารพัฒนาสังคม, 21(2), 28-24.

นงนุช ศรีสุข. (2563). ทุนทางสังคมที่ส่งผลต่อ การเสริมสร้างความเข้มแข็ง ของวิสาหกิจชุมชนศูนย์ข้าวบ้านจิก อำเภอวัฒนานคร จังหวัดสระแก้ว. วารสารสหวิทยาการ, 17(2), 78–101.

ศรวัสย์ สมสวัสดิ์. (2567). ความสัมพันธ์เชิงสาเหตุที่ส่งผลต่อความได้เปรียบทางการแข่งขันของวิสาหกิจชุมชนจังหวัดน่าน. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์มหาวิทยาลัยธนบุรี, 18(3), 62-77.

ศศิชา หมดมลทิล. (2562). ท่องเที่ยวโดยชุมชนวิถีสู่ความยั่งยืน. สืบค้นจาก https://www.gsbresearch.or.th/wpcontent/uploads/2019/10/GR_report_travel_detail.pdf.

สริตารัญชน์ เจริญภักดี. (2568). ประธานกลุ่ม. สัมภาษณ์. วันที่ 23 มกราคม 2568.

สุพาดา สิริกุตตา. (2566). แนวทางการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนอย่างยั่งยืน: กรณีศึกษาวิสาหกิจชุมชนแปรรูปผลไม้บ้านยาวี จังหวัดเพชรบูรณ์. วารสารสังคมศาสตร์, 26(1), 89-104.

สุนิตย์ เหมนิล. (2564). ทุนทางสังคมกับการประกอบสร้างวิสาหกิจชุมชนกรณีกลุ่มประมงดอนแก้ว อำเภอกุมภวาปีจังหวัดอุดรธานี. วารสารพัฒนาสังคม, 23(1), 118-142.

สุภณิดา พวงผกา และธัชกร ธิติลักษณ์. (2566). การปฏิบัติการของทุนทางสังคมในการขับเคลื่อนวิสาหกิจชุมชน กลุ่มธุรกิจท่องเที่ยวโดยชุมชน. วารสารศิลปศาสตร์และอุตสาหกรรมบริการ, 6(2), 345-365.

Putnam, R. D. (1993). Making Democracy Work: Civic Tradition in Modern Italy. New Jersey: Princeton University Press.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-08-28

รูปแบบการอ้างอิง

สมสวัสดิ์ ศ., ธิเขียว ธ., & ภาคภูมิ เ. (2025). แนวทางการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนอย่างยั่งยืน: กรณีศึกษา กลุ่มแปรรูปข้าวและผลไม้น่าน . Lanna Academic Journal of Social Science, 2(2), 1–17. สืบค้น จาก https://so13.tci-thaijo.org/index.php/LANNA/article/view/1884

ฉบับ

ประเภทบทความ

Research artcle