การจัดการเรียนรู้ภูมิสารสนเทศพื้นที่ลุ่มน้ำปิงเชียงใหม่ ด้วยวิธีการเรียนรู้เชิงถิ่นฐาน เพื่อส่งเสริมความฉลาดรู้ภัยพิบัติของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย
คำสำคัญ:
การจัดการเรียนรู้เชิงถิ่นฐาน, ความฉลาดรู้ภัยพิบัติ, ภูมิสารสนเทศลุ่มน้ำปิงเชียงใหม่, นักเรียนมัธยมศึกษาบทคัดย่อ
การวิจัยในครั้งนี้มีจุดประสงค์เพื่อ 1) ออกแบบแผนการจัดการเรียนรู้ และ 2) ศึกษาผลการจัดการเรียนรู้ภูมิสารสนเทศพื้นที่ลุ่มน้ำปิงเชียงใหม่ ด้วยวิธีการเรียนรู้เชิงถิ่นฐาน เพื่อส่งเสริมความฉลาดรู้ภัยพิบัติของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย กลุ่มตัวอย่างคือ นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5/5 จำนวน 1 ห้องเรียน 30 คน โดยวิธีการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แผนจัดการเรียนรู้จำนวน 2 แผน รวม 8 ชั่วโมง แบบประเมินความเหมาะสมของแผน และแบบประเมินความฉลาดรู้ภัยพิบัติ
ผลการวิจัยพบว่า 1) การออกแบบแผนการจัดการเรียนรู้ มีขั้นตอนการจัดการเรียนรู้ทั้งหมด 4 ขั้นตอน คือ (1) ขั้นสร้างองค์ความรู้ (2) ขั้นศึกษาพื้นที่เสี่ยงภัย (3) ขั้นวิเคราะห์และวางแผน และ (4) ขั้นฟื้นฟูอย่างยั่งยืน มีคุณภาพในระดับเหมาะสมมากที่สุด 2) นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายที่ผ่านการเรียนรู้ด้วยกระบวนการจัดการเรียนรู้ภูมิสารสนเทศพื้นที่ลุ่มน้ำปิงเชียงใหม่ผ่าน LAND Model และความฉลาดรู้ภัยพิบัติ ด้วยวิธีการเรียนรู้เชิงถิ่นฐาน มีระดับความฉลาดรู้ภัยพิบัติในภาพรวมอยู่ในระดับดีมาก
เอกสารอ้างอิง
กนนทรรศน์ นาวา และชรินทร์ มั่งคั่ง. (2567). การจัดการเรียนรู้วิชาหน้าที่พลเมืองแบบร่วมมือโดยใช้เทคนิคกลุ่มสืบค้น เพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมืองตามวิถีประชาธิปไตยของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/2 โรงเรียนสันกําแพง.วารสารวิชาการ สถาบันเทคโนโลยีภาคตะวันออกแห่งสุวรรณภูมิ, 2(2), 36-48.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2560). ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู้แกนกลางสาระภูมิศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖๐) กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 และแนวการจัดกิจกรรมการเรียนรู้. โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
กัณฑ์อเนก ปิ่นปัก, ชรินทร์ มั่งคั่ง และนิติกร แก้วปัญญา. (2566). การจัดการเรียนรู้สังคมศึกษาตามวิธีการอนาคตวิทยาเพื่อส่งเสริมความเป็นพลเมืองยั่งยืน ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น โรงเรียนหอพระ. วารสารวิชาการ สถาบันเทคโนโลยีภาคตะวันออกแห่งสุวรรณภูมิ, 2(1). 60-72.
กาญจนาภรณ์ บุญยัง, วราพร ดวนจันทึก, และ สนิทส วงษา. (2566). การศึกษาด้านแหล่งน้ำเพื่อการจัดการความเสี่ยงน้ำท่วมของลุ่มน้ำปิง น่าน และเจ้าพระยาเชิงกลยุทธ์. การประชุมวิชาการวิศวกรรมโยธาแห่งชาติ ครั้งที่ 28,
สำนักงานทรัพยากรน้ำ. (2565). แผนบริหารจัดการน้ำท่วมลุ่มน้ำปิง. สืบค้นเมื่อ 3 มกราคม 2568 จาก https://division.dwr.go.th
อรณิชา ชุมภูศรี, ชรินทร์ มั่งคั่ง, และวรินทร สิริพงษ์ณภัทร. (2567). แนวทางการจัดการเรียนรู้ภัยพิบัติศึกษาเพื่อส่งเสริมความฉลาดรู้ภัยพิบัติสำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้นบริเวณลุ่มน้ำปิง. วารสารการจัดการยุคใหม่ มหาวิทยาลัยชินวัตร, 2(4), 102-113.
ออมสิน จตุพร และอมรรัตน์ วัฒนาธร. (2562). การพัฒนาหลักสูตรประวัติศาสตร์ท้องถิ่นตามแนวคิดการศึกษาอิงถิ่นฐานสำหรับนักเรียนระดับประถมศึกษา: กรณีชุมชนลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาตอนบน จังหวัดนครสวรรค์. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 21(4), 342-356.
Gruenewald, D. A., & Smith, G. A. (Eds.). (2008). Place-Based Education in The Global Age: Local Diversity. New York: Routledge.
Hoffmann, R., & Muttarak, R. (2017). Learn from the past, prepare for the future: Impacts of education and experience on disaster preparedness in the Philippines and Thailand. World Development, 96, 32-51.
Khadeeja, N., Zahid, Y., & Muhammad, M. (2023). Climate Change and Global Boiling: An Understanding. Annals of human and social sciences, 4(3), 857-873.
Likert R. (1967). The Method of Constructing an Attitude Scale, Reading in Attitude Theory, and Measurement. Edited by Martin Fishbein. New York: John Wiley & Sons.
Matthew, W., Mandee, M., Stephanie I. F., & Glen, C. (2023). Learning from the land: Indigenous land-based pedagogy and decolonization. Decolonization: Indigeneity, Education & Society, 3(3), 1-15.
Nutbeam, D. (2000). Health literacy as a public health goal: A challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st Century. Health Promotion International, 15, 259-267.
Smith, G. A., & Sobel, D. (2010). Place- And Community-Based Education in Schools. New York: Routledge.
United Nations. (2023). Take Urgent Action TO Combat Climate Change and Its Impacts. Terminology On Disaster Risk Reduction. United Nations.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 Lanna Academic Journal of Social Science
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Lanna Academic journal of social science เป็นลิขสิทธิ์ของ วิทยาลัยอินเตอร์เทคลำปาง
