กระบวนการพัฒนาภาวะผู้นำตามหลักพุทธธรรม

บทคัดย่อ

บทความนี้เป็นงานวิจัยเชิงเอกสาร เพื่อศึกษากระบวนการพัฒนาภาวะผู้นำตามหลักพุทธธรรม เพื่อบูรณาการศาสตร์สมัยใหม่ คือ วิธีการพัฒนาภาวะผู้นำ หมายถึง วิธีการพัฒนาภาวะผู้นำโดยใช้วงจรเดมมิ่ง (PDCA) เป็นการวางแผนและพัฒนาภาวะผู้นำอย่างเป็นขั้นเป็นตอน สามารถตรวจสอบและพัฒนาได้อย่างเป็นระบบ มีประสิทธิภาพและเป็นที่ยอมรับในองค์กรต่างๆ ทั่วโลก มีอยู่ 4 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) วางแผน - Plan 2) ปฏิบัติตามแผน - Do 3) ตรวจสอบ – Check และ 4) ปรับปรุงแก้ไข Act เข้ากับหลักไตรสิกขา คือ หลักการพัฒนาชีวิตเพื่อให้ประสบความสำเร็จเป็นมนุษย์โดยสมบูรณ์แบบตามแนวพุทธ ตั้งแต่การพัฒนาภายในคือจิตวิญญาณให้บริสุทธิ์ สามารถนำชนทั้งหลายให้เข้าถึงแก่นแท้ของชีวิตที่แท้จริงได้ ประกอบด้วย ศีล สมาธิ ปัญญา มีอยู่ 3 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) พัฒนาระดับความสัมพันธ์ทางสังคม (ศีล) 2) พัฒนาจิตใจ (สมาธิ) และ 3) พัฒนาความรู้ความเข้าใจ (ปัญญา) ไตรสิกขา คือ หลักการพัฒนาชีวิตเพื่อให้ประสบความสำเร็จเป็นมนุษย์โดยสมบูรณ์แบบตามแนวพุทธ ตั้งแต่การพัฒนาภายในคือจิตวิญญาณให้บริสุทธิ์ สามารถนำชนทั้งหลายให้เข้าถึงแก่นแท้ของชีวิตที่แท้จริงได้ ประกอบด้วย ศีล สมาธิ ปัญญา เป็นกระบวนการปฏิบัติและกระบวนการพัฒนา ดังนี้ ศีล เป็นหลักการพัฒนาระดับความสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมทางสังคม สมาธิ เป็นหลักการพัฒนาจิตใจให้มีสมรรถภาพและประสิทธิภาพในการคิดพิจารณาตัดสินใจกระทำหรือไม่กระทำการใด ๆ ปัญญา เป็นหลักการพัฒนาความรู้ความเข้าใจ รู้จักสิ่งทั้งหลายตามที่มันเป็น และสามารถแยกแยะวิเคราะห์สืบหาสาเหตุของสิ่งทั้งหลายได้ชัดแจ้ง หลักพุทธธรรมในการพัฒนาภาวะผู้นำเชิงจิตวิญญาณ ซึ่งเป็นคุณสมบัติด้านจิตใจนี้เหมาะสมกับแนวคิดวิธีการพัฒนาภาวะผู้นำโดยใช้วงจรเดมมิ่ง (PDCA) เพื่อพัฒนาภาวะผู้นำในศตวรรษที่ 21 เพราะพระพุทธศาสนาสอนผู้นำให้เข้าถึงความจริง ภาวะผู้นำทางจิตวิญาณต้องมีความดีความดี ความรู้และความสามารถ กล่าวคือ ผู้นำไม่เพียงแต่เป็นผู้มีความรู้ ความเก่ง ต้องมีคุณธรรมความดีสร้างความกระตือรือร้นในทีมงานให้เกิดแรงจูงใจที่มาจากภายในจิตวิญญาณโดยใช้วงจรเดมมิ่ง (PDCA) ประกอบกันเพื่อนำองค์กรไปสู่ความก้าวหน้าในโลกสมัยใหม่ได้