การพัฒนาภาวะผู้นำเชิงเครือข่ายความร่วมมือตามหลักพุทธธรรมสำหรับผู้บริหารสถานศึกษาในจังหวัดสมุทรปราการ
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้เสนอกรอบแนวคิดในการพัฒนาภาวะผู้นำเชิงเครือข่ายความร่วมมือสำหรับผู้บริหารสถานศึกษาในจังหวัดสมุทรปราการ โดยบูรณาการหลักพุทธธรรมเข้าไว้กับองค์ประกอบของภาวะผู้นำเชิงเครือข่ายสมัยใหม่ เพื่อสร้างระบบนิเวศทางการศึกษาที่เข้มแข็งและยั่งยืน บูรณาการหลักธรรมสำคัญ ได้แก่ พรหมวิหาร 4 (เมตตา, กรุณา, มุทิตา และอุเบกขา) เพื่อเสริมพื้นฐานทางใจและวัฒนธรรมองค์กรภายใน, สังคหวัตถุ 4 (ทาน, ปิยวาจา, อัตถจริยา และสมานัตตตา) เพื่อขับเคลื่อนกลยุทธ์เชิงรุกในการสร้างความไว้วางใจกับภาคีภายนอก และทิศ 6 เพื่อบริหารจัดการความสัมพันธ์กับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกกลุ่มอย่างสมดุล ต่อยอดแนวคิด “บ้าน-วัด-โรงเรียน” (บวร) สร้างบทบาทผู้บริหารในฐานะกัลยาณมิตรเชื่อมประสานสรรพกำลังจากครอบครัว ชุมชน สถาบันศาสนา และภาคเอกชน สู่การพัฒนาคุณภาพผู้เรียนและการแก้ปัญหาความเหลื่อมล้ำ สภาพแวดล้อม และสุขภาวะของนักเรียนอย่างองค์รวม ผลลัพธ์ที่คาดหวังคือกรอบแนวคิดปฏิบัติที่ช่วยให้ผู้บริหารสถานศึกษาสามารถสร้างและรักษาเครือข่ายความร่วมมือที่เข้มแข็ง เกิดวัฒนธรรมการเรียนรู้ร่วมกัน และยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการศึกษาจนบรรลุความสำเร็จอย่างยั่งยืน
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กัลยาณี ภาคอัต. (2560). ภาวะผู้นำเชิงเครือข่ายของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 19(4), 336-348.
ดวงกมล ลิมป์ปัทมปาณี. (2562). ภาวะผู้นำเชิงพุทธของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อการเป็นองค์การแห่งการเรียนรู้ของโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 1. วารสารวิชาการศึกษาศาสตร์, 20(2), 118-132.
ธีรศักดิ์ อาภาวัฒนาสกุล. (2561). รูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำเชิงสร้างสรรค์ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยการจัดการและเทคโนโลยีอีสเทิร์น, 15(2), 481-492.
ธีระ รุญเจริญ. (2553). ความเป็นมืออาชีพในการจัดและบริหารการศึกษาในยุคปฏิรูปการศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 7. แอล. ที.เพรส.
ปิยวัฒน์ สมนึก, สมบัติ นพรัก, และสุรพล บุญมี. (2565). การพัฒนารูปแบบภาวะผู้นำเชิงเครือข่ายของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. วารสาร มจร การพัฒนาสังคม, 7(2), 241-256.
พระธรรมปิฎก (ป. อ. ปยุตฺโต). (2546). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต). (2559). พุทธธรรม ฉบับปรับปรุงและขยายความ. โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พฤทธิ์ ศิริบรรณพิทักษ์. (2558). ภาวะผู้นำทางจริยธรรมของผู้บริหารสถานศึกษา: การทบทวนแนวคิด ทฤษฎีและงานวิจัย. วารสารครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 43(2), 1-18.
พิณสุดา สิริธรังศรี. (2557). การประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมในการบริหารสำหรับผู้บริหารสถานศึกษา. วารสารวิชาการ Veridian E-Journal, Silpakorn University (Humanities, Social Sciences and arts), 7(2), 940-953.
วิโรจน์ สารรัตนะ. (2561). โรงเรียนในเขตเมือง: ความท้าทายใหม่ของการบริหารการศึกษา. วารสารครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 46(2), 220-236.
สมเดช สีแสง. (2558). ภาวะผู้นำเชิงพุทธ: กระบวนทัศน์และยุทธศาสตร์การพัฒนาภาวะผู้นำของผู้บริหารในสหัสวรรษใหม่. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 3(2), 122-140.
สมหวัง พิธิยานุวัฒน์. (2555). วิธีวิทยาการประเมินทางการศึกษา. สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุชาติ อุปถัมภ์. (2562). การประยุกต์ใช้หลักสังคหวัตถุ 4 ในการบริหารงานของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุบลราชธานี เขต 1. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 7(ฉบับเพิ่มเติม), 376-388.
สุวิมล อริยสัจจะ, สุภาพร โกเฮงกุล, และอรุณ รักธรรม. (2562). รูปแบบความร่วมมือบ้าน วัด และโรงเรียน (บวร) เพื่อส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมนักเรียนในยุคดิจิทัล. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 6(10), 5283-5296.
Chrislip, D. D., & Larson, C. E. (1994). Collaborative leadership: How citizens and civic leaders can make a difference. Jossey-Bass.
Daly, A. J., & Finnigan, K. S. (2016). The role of trust in developing sustainable educational networks. Journal of Educational Administration, 54(3), 291-311.
Harris, A., & Jones, M. (2017). Leading schools in challenging urban contexts: The role of system leadership. School Leadership & Management, 37(4), 325-337.