ภาวะผู้นำเชิงกลยุทธ์ตามหลักโพชฌงค์สำหรับผู้บริหารสถานศึกษา

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้ เป็นงานเขียนที่ผู้เขียนได้เรียบเรียงขึ้นจากการศึกษาและค้นคว้าหนังสือ เอกสารงานวิจัย บทความวิชาการ บทความวิจัย บทวิจารณ์หนังสือต่างๆ ทั้งในและต่างประเทศ โดยเน้นไปที่การบูรณาการหลักพุทธธรรมกับศาสตร์ การบริหารสมัยใหม่ที่เกี่ยวเนื่องกับภาวะผู้นำเชิงกลยุทธ์ องค์ธรรมโพชฌงค์ การบริหารสถานศึกษาในยุคปัจจุบัน สืบเนื่องจากสภาพสังคมปัจจุบันที่เกิดปรากฏการณ์ความผันผวน การเปลี่ยนแปลง และสถานการณ์ที่คาดการณ์ได้ยากยิ่ง ไม่มีความคงเส้นคงวา ในมิติต่างๆ ของสังคมโลก ส่งผลให้มนุษย์ทุกคนต้องเผชิญกับความไม่แน่นอน สถานการณ์ที่ผันผวนและเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว จากการผันผวนและเปลี่ยนแปลงดังกล่าว อาจส่งผลกระทบทำให้แผนการปฏิบัติงานและเป้าหมายในการจัดการศึกษาของสถานศึกษาขาดประสิทธิภาพและทำให้ประสิทธิผลลดทอนลงไปด้วยได้ ดังนั้น ผู้บริหารสถานศึกษาในยุคปัจจุบันจึงมีความสำคัญเป็นอย่างยิ่งในการจัดการกับปัญหาที่เกิดขึ้นและสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วในมิติต่างๆ มากมายนั้น ทำให้ผู้บริหารสถานศึกษาจำเป็นต้องมีทักษะ องค์ความรู้ ปฏิภาณไหวพริบ ความสามารถในการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าได้อย่างสุขุม รอบคอบ สอดคล้องกับสถานการณ์ และมีความเข้าใจในเรื่องราวต่างๆ ขององคาพยพทั้งภายในและภายนอกสถานศึกษาได้ทะลุปรุโปร่งเป็นอย่างดี มีความเข้าอกเข้าใจผู้อื่น ทั้งด้านสุขภาพกาย ด้านอารมณ์หรือความรู้สึกของผู้อื่น โดยไม่เอาตนเองเป็นศูนย์กลางของการพัฒนา สามารถกำหนดทิศทาง วิสัยทัศน์ พันธกิจ และเป้าหมาย มีแผนปฏิบัติการต่างๆ ที่ชัดเจนแต่สามารถปรับเปลี่ยน ยืดหยุ่นให้สอดคล้องกับสถานการณ์ได้ตลอดเวลา ในการดำเนินงานให้ประสบผลสำเร็จมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลอย่างยั่งยืน ด้วยการบูรณาการหลักพุทธธรรมกับศาสตร์ความรู้สมัยใหม่ เพื่อเสริมสร้างพลังในการบริหาร ก่อให้เกิดองค์ความรู้ในการบริหารจัดการสถานศึกษาที่เหมาะสมกับสังคมในปัจจุบัน โดยใช้องค์ธรรมแห่งการตรัสรู้ หลักโพชฌงค์ 7 ในพระสุตตันตปิฎก ทีฆนิกาย ปาฏิกวรรค พัฒนาตามหลักไตรสิกขา คือ ศีล สมาธิ ปัญญา น้อมนำมาบูรณการเข้ากับศาสตร์การบริหารสมัยใหม่ในการบริหารจัดการสถานศึกษาให้เจริญงอกงามโดยธรรม