โศกนาฏกรรมของทรัพยากรร่วมห้วยหมากแข้ง จังหวัดอุดรธานี

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาลักษณะการจัดการทรัพยากรร่วมของห้วยหมากแข้ง จังหวัดอุดรธานี และ 2) เพื่อศึกษาแนวทางในการจัดการทรัพยากรร่วมเพื่อการพัฒนาห้วยหมากแข้ง จังหวัดอุดรธานี ดำเนินการวิจัยด้วยวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ประชากรที่ศึกษาคือ กลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลักและกลุ่มผู้ให้ข้อมูลทั่วไป จำนวน 15 คน ใช้วิธีการเลือกแบบเจาะจง  เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์ นำข้อมูลมาวิเคราะห์และสรุปผลโดยยึดวัตถุประสงค์ของ การวิจัยเป็นสำคัญ

            ผลการวิจัยพบว่า 1) ลักษณะการจัดการทรัพยากรร่วมของห้วยหมากแข้ง จังหวัดอุดรธานี ในด้านความชัดเจนของขอบเขต ประชาชนโดยส่วนใหญ่รับทราบถึงสิทธิ์ใช้ประโยชน์ ด้านความสอดคล้องของกฎระเบียบต่างๆ การใช้ประโยชน์และดูแลห้วยหมากแข้งของชุมชนยังไม่เห็นเป็นรูปธรรม ไม่ได้ออกกฎ กติกาอย่างเป็นลายลักษณ์อักษร ด้านการมีส่วนในการตัดสินใจเลือกร่วมกัน ประชาชนไม่ได้เข้ามามีส่วนร่วมในการตัดสินใจในการจัดการห้วยหมากแข้ง ด้านการติดตามสอดส่อง มีการสอดส่องดูแลห้วยหมากแข้งในส่วนน้อย ด้านกฎหมายและการลงโทษ ได้มีการกำหนดบทลงโทษสำหรับผู้กระทำผิดข้อตกลง แต่ไม่สามารถนำบทลงโทษไปใช้กับผู้กระทำผิดได้ ด้านการจัดการปัญหาความขัดแย้ง ในปัจจุบันไม่มีการจัดการปัญหาความขัดแย้งมากนัก เพราะส่วนใหญ่เป็นปัญหาระหว่างเทศบาลนครอุดรธานีกับประชาชน ด้านสิทธิในการจัดการทรัพยากรร่วมของชุมชนจากรัฐ ประชาชนไม่ได้สนใจเข้ามาดูแล ด้านการเชื่อมโยงทรัพยากรร่วมสู่ระบบที่มีขนาดใหญ่ ไม่มีการเชื่อมโยงเครือข่ายระหว่างชุมชนในการบริหารจัดการห้วยหมากแข้ง ต่างก็เห็นว่าเป็นหน้าที่หลักของเทศบาลนครอุดรธานีเท่านั้น 2) แนวทางในการจัดการทรัพยากรร่วมเพื่อการพัฒนาห้วยหมากแข้ง จังหวัดอุดรธานี เทศบาลร่วมมือกับชุมชนจัดตั้งคณะกรรมการภายในชุมชนที่อยู่ริมห้วยหมากแข้งร่วมกันร่างเทศบัญญัติเกี่ยวกับบทลงโทษสำหรับผู้กระทำผิด รวมถึงกฎกติกาและข้อตกลงในการใช้ประโยชน์จากห้วยหมากแข้ง เทศบาลนครอุดรธานีอาจร่วมมือกับมหาวิทยาลัยราชภัฏในการจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้ขึ้นเพื่อสร้างความรู้ ความเข้าใจในการใช้ประโยชน์ ดูแลรักษาห้วยหมากแข้งและฟื้นฟูห้วยหมากแข้ง ปลูกฝังจิตสำนึกในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมให้แก่เยาวชนในจังหวัดอุดรธานี