การพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างจิตอาสาเพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียนโรงเรียนบ้านนาเลิน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุบลราชธานี เขต 3
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยเรื่อง การพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างจิตอาสาเพื่อพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียนโรงเรียนบ้านนาเลิน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุบลราชธานี เขต 3 มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐาน 2) เพื่อพัฒนารูปแบบ 3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบ และ 4) เพื่อประเมินรูปแบบ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ครู จำนวน 16 คน ผู้ปกครอง จำนวน 99 คน คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 7 คน ผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 9 คน และนักเรียน จำนวน 99 คน (นักเรียนแกนนำ จำนวน 24 คน) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์ แบบทดสอบ แบบประเมิน แบบวิเคราะห์เอกสาร และ แบบบันทึกการสนทนากลุ่ม การวิเคราะห์ข้อมูลใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา และใช้ค่าสถิติ ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบค่าที ค่าคะแนนพัฒนาการสัมพัทธ์ และค่าดัชนีลำดับความต้องการจำเป็น
ผลการวิจัย 1) องค์ประกอบของจิตอาสา ประกอบด้วย การมุ่งทำความดีที่เป็นประโยชน์ การช่วยเหลือผู้อื่นโดยไม่หวังผลตอบแทน การรวมกลุ่มเพื่อประโยชน์ส่วนรวม การเคารพในการตัดสินใจของส่วนรวม การมีความเอื้ออาทรให้กำลังใจต่อกัน และการใช้สมบัติส่วนรวมอย่างเห็นคุณค่า สภาพปัจจุบันมีการปฏิบัติอยู่ในระดับมาก สภาพที่คาดหวังอยู่ในระดับมากที่สุด ลำดับความต้องการจำเป็น ได้แก่ ด้านการใช้สมบัติส่วนรวมอย่างเห็นคุณค่า ด้านการมีความเอื้ออาทรให้กำลังใจต่อกัน และด้านการเคารพในการตัดสินใจของส่วนรวม 2) รูปแบบประกอบด้วย หลักการ วัตถุประสงค์ เนื้อหา การดำเนินการ การประเมินผล และเงื่อนไขความสำเร็จ ซึ่งรูปแบบและคู่มือการใช้รูปแบบมีความถูกต้องและความเหมาะสม อยู่ในระดับมากที่สุด 3) ผลการทดลองใช้รูปแบบ (1) ครูและนักเรียนแกนนำมีความรู้เกี่ยวกับการเสริมสร้างจิตอาสา อยู่ในระดับสูงมาก (2) ประสิทธิผลรูปแบบ มีการปฏิบัติอยู่ในระดับมากที่สุด (3) คุณลักษณะอันพึงประสงค์ของครูและนักเรียนแกนนำ เพิ่มขึ้นคิดเป็นร้อยละ 2.60 4) ผลการประเมินรูปแบบ (1) ผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 เพิ่มขึ้นคิดเป็นร้อยละ 1.85 (2) คุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เพิ่มขึ้นคิดเป็นร้อยละ .44 (3) ความเป็นไปได้ ความเป็นประโยชน์ของรูปแบบ อยู่ในระดับมากที่สุด (4) ความพึงพอใจของผู้ที่เกี่ยวข้องและนักเรียนต่อรูปแบบ อยู่ในระดับมากที่สุด
Article Details
เอกสารอ้างอิง
จเร พัฒนผล. (2561). กลยุทธ์การพัฒนาจิตสาธารณะของนักเรียนสาหรับโรงเรียนประถมศึกษาในจังหวัดจันทบุรี. ดุษฎีนิพนธ์ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต, สาขาวิชาการบริหารการศึกษา, บัณฑิตวิทยาลัย:มหาวิทยาลัยบูรพา.
จิตติยา วาจี. (2559). ปัจจัยทีมีผลต่อพฤติกรรมจิตสาธารณะของนักเรียนโรงเรียนมัธยมศึกษาแห่งหนึ่ง ในเขตกรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาสังคมศาสตร์เพื่อการพัฒนา, มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี.
ชัยวัฒน์ สุทธิรัตน์. (2558). สอนเด็กให้มีจิตสาธารณะ. กรุงเทพฯ: วีพรินท์.
พระไพศาล วิสาโล. (2557). เติมชีวิตด้วยจิตอาสา. พิมพ์ครั้งที่ 6 กรุงเทพมหานคร: เครือข่ายพุทธิกา.
ลำเฑียร ชนะสุวรรณ และคณะ. (2561). รูปแบบการส่งเสริมจิตสาธารณะโดยการมีส่วนร่วมระหว่างชุมชนกับสถานศึกษาในระดับก่อนประถมศึกษา. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ, 18(2), 159-169.
ศูนย์โรงเรียนคุณธรรม มูลนิธิยุวสถิรคุณ. (2559). คู่มือปฏิบัติโรงเรียนคุณธรรมจริยธรรม. กรุงเทพฯ : สหมิตรพริ้นติ้งแอนด์พับลิสซิ่ง.
สุวิทย์ เมษินทรีย์. (2563). โลกเปลี่ยนคนปรับ: เตรียมคนไทยเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ในโลกหลังโควิด-19. สืบค้นเมื่อ
มีนาคม 04, 2568, จากฐานข้อมูล (Chiang Mai University)
เสาวลักษณ์ ยงวานิชจิต. (2559). การพัฒนากลยุทธ์การบริหารเพื่อเสริมสร้างจิตสาธารณะให้กับนักเรียนในสถานศึกษายอดนิยมของรัฐ. ดุษฎีนิพนธ์ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต,สาขาวิชาทางสังคมศาสตร์, บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
สัมฤทธิ์ ห้าวหาญ. (2558). "รูปแบบการจัดการศึกษาปฐมวัยในโรงเรียนขนาดเล็กสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่ การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3." วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาการบริหาร การศึกษามหาวิทยาลัยมหาสารคาม คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2557). แผนยุทธ์ศาสตร์เพื่อพัฒนาโรงเรียน. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560 – 2579. กรุงเทพมหานคร:
พริกหวานกราฟฟิค จำกัด.
อรัญญา ตุ้ยคัมภีร์ และจิระสุข สุขสวัสดิ์. (2559). จิตวิทยาเพื่อการพัฒนาตนและการสร้างสรรค์สังคม. จิตวิทยา
เพื่อการดำรงชีวิต หน่วยที่ 15 นนทบุรี: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
Champagne, L. D. (2007). Physical education teacher as allies to aboriginal student: Dimensions of social conscious. Master Abstract International, 45(3), 1-6.