สถานภาพการศึกษาวิจัยด้านหลักสูตร และปัจจัยที่ส่งผลต่อการเข้าศึกษาในหลักสูตรนิเทศศาสตรบัณฑิตของสถาบันอุดมศึกษาเอกชนและมหาวิทยาลัยของรัฐ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจสถานภาพองค์ความรู้ของงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับหลักสูตร และปัจจัยที่ส่งผลต่อการเข้าศึกษาในหลักสูตรนิเทศศาสตรบัณฑิตของสถาบันอุดมศึกษาเอกชนและมหาวิทยาลัยของรัฐในประเทศไทย ศึกษาจากงานวิทยานิพนธ์และงานวิจัยที่ได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่เป็นภาษาไทย ตั้งแต่ช่วงปี พ.ศ. 2557 ถึงปี พ.ศ. 2566 โดยใช้รูปแบบการวิจัย เป็นการวิเคราะห์เนื้อหา ด้วยวิธีการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพและการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ
ผลการวิจัยพบว่า แนวโน้มการศึกษาวิจัยด้านหลักสูตรและปัจจัยที่ส่งผลต่อการศึกษาในหลักสูตรตลอดระยะเวลา 10 ปี มีงานวิจัยและวิทยานิพนธ์ทั้งของภาคเอกชนและภาครัฐที่ตีพิมพ์เผยแพร่เป็นภาษาไทยทั้งหมด 27 เรื่อง ประกอบไปด้วยงานวิจัยของสถาบันอุดมศึกษาเอกชน 9 เรื่อง และงานวิจัยของมหาวิทยาลัยของรัฐ 18 เรื่อง โดยพบว่า มีลักษณะงานวิจัยในรูปแบบงานวิจัยทั่วไปของอาจารย์และนักวิชาการมากกว่าวิทยานิพนธ์ของนักศึกษา ซึ่งหัวข้อการศึกษาวิจัยส่วนใหญ่ มุ่งเน้นการศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อการเข้าศึกษาในหลักสูตร มุ่งเน้นการศึกษาแนวโน้ม ทิศทาง การรับรู้ ความพึงพอใจ และการพัฒนาหลักสูตรเป็นสำคัญ ประเภทของการวิจัยโดยส่วนใหญ่จะมีลักษณะเป็นการวิจัยเชิงปริมาณ รองลงมาคือ การวิจัยเชิงคุณภาพ และการวิจัยแบบผสานวิธี ตามลำดับ อีกทั้งผู้วิจัยได้ข้อค้นพบภาพรวมของประเภทการวิจัยและรูปแบบการวิจัย ดังนี้ 1. ประเภทของ การวิจัยเชิงปริมาณ มุ่งเน้นการใช้รูปแบบของการวิจัยเชิงบรรยายหรือการวิจัยเชิงพรรณนา รองลงมาคือ รูปแบบการวิจัยเชิงสหสัมพันธ์ และการวิจัยเชิงประเมินผล 2. ประเภทของการวิจัย เชิงคุณภาพ มุ่งเน้นการใช้รูปแบบการวิจัยเป็นการสัมภาษณ์เจาะลึก รองลงมาคือ การวิเคราะห์ เนื้อหาการวิจัยเชิงบรรยาย การสนทนากลุ่ม การวิจัยเอกสาร และการวิจัยเชิงประเมินผล ตามลำดับ 3. ประเภทของการวิจัยแบบผสานวิธี มุ่งเน้นการใช้รูปแบบการวิจัยเชิงบรรยาย รองลงมาคือ การวิจัยเอกสาร การสนทนากลุ่ม การศึกษาแนวโน้ม การวิจัยเชิงสหสัมพันธ์ การวิเคราะห์เนื้อหา การสัมภาษณ์เจาะลึก และการวิจัยเชิงทดลอง ตามลำดับ สำหรับผลการแจกแจงปัจจัยที่ส่งผลต่อการเข้าศึกษาในหลักสูตรนิเทศศาสตรบัณฑิต พบว่า งานวิจัยมุ่งศึกษาปัจจัยด้านหลักสูตรมากที่สุด รองลงมาคือ ปัจจัยด้านความมุ่งหมายทางการศึกษาอีกทั้งยังพบว่า หากมีการให้ทุนการศึกษาอย่างเพียงพอ การพิจารณาความสนใจส่วนบุคคลและรายได้ของครอบครัว ปัจจัยด้านศิษย์เก่าของมหาวิทยาลัยเป็นบุคคลที่มีชื่อเสียงเป็นที่ยอมรับของสังคม และการรับรู้ข้อมูลการสมัครของครูแนะแนว จะส่งผลให้เป็นปัจจัยที่สำคัญต่อการตัดสินใจเข้าศึกษาในหลักสูตรนิเทศศาสตรบัณฑิต