การประพันธ์ทางเดี่ยวขิม เพลงพญาครวญ สามชั้น

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้เป็นการประพันธ์ทางเดี่ยวขิม เพลงพญาครวญ สามชั้นโดยเรียบเรียงขึ้นในลักษณะเพลงเดี่ยว เพื่ออวดฝีมือของผู้บรรเลง ทั้งในเรื่องของความจำ ไหวพริบปฏิภาณ และเพื่อแสดงสำนวนกลอนในบทเพลง ทั้งนี้ผู้ประพันธ์ได้วางลำดับการประพันธ์โดยศึกษาจากทำนองหลัก พิจารณาอารมณ์เพลงจากท่วงทำนองและบทร้อง สำเนียงของเพลง ทำนองสารัตถะ ลักษณะพื้นฐาน                 การบรรเลงของเครื่องดนตรี การใช้หน้าทับ จังหวะฉิ่ง ลีลาที่เกี่ยวข้อง พิจารณากลอนเพลงที่ใช้โดยคัดเลือกทำนองให้เหมาะสมกับวิธีการบรรเลง ตลอดจนคัดลือกทำนองที่สลักสลวย ความกลมกลืนของท่วงทำนองในลักษณะสัมผัสใน และสัมผัสนอก พิจารณาลูกตกสำคัญ และลูกตกรองจากจังหวะฉิ่งในแต่ละช่วง โดยเพลงพญาครวญ สามชั้น มีทั้งสิ้น 3 บันไดเสียง ได้แก่ บันไดเสียงเพียงออล่าง บันไดเสียงเพียงออบน และบันไดเสียงทางนอก ใช้หน้าทับปรบไก่ สามชั้น มี 6 จังหวะหน้าทับ จัดได้ว่าเป็นเพลงที่กลุ่มเพลงเดี่ยวขั้นสูง เป็นเพลงที่มีอานุภาพในการสร้างความรู้สึกสะเทือนอารมณ์แก่ผู้ฟัง ผู้ประพันธ์เลือกวิธีการประพันธ์ทางเดี่ยวในรูปแบบขนบภักดิ์สบสมัย ยึดตามขนบธรรมเนียม การพิจารณาทำนองหลักและลูกตก รวมถึงอัตลักษณ์การบรรเลงขิมของครูมนตรี ตราโมท ทางขิมนี้เป็นทางที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว เช่น การใช้กลวิธีสะบัด สะเดาะ ขยี้ การตีสลับช่วงเสียง มุ่งหวังให้เป็นเพลงพญาครวญ ที่สร้างสุนทรียะและความสำเริงแก่ผู้รับฟังได้อย่างสมบูรณ์