ทูนกระหม่อมบริพัตร พระบิดาแห่งเพลงไทยสากล

ผู้แต่ง

  • ภัทรวีร์ เทียนชัยอนันต์ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ประจำภาควิชาดนตรีตะวันตก วิทยาลัยการดนตรี มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

คำสำคัญ:

ทูนกระหม่อมบริพัตร, พระบิดาแห่งเพลงไทยสากล

บทคัดย่อ

เพลงไทยสากล เป็นคำที่เกิดขึ้นในสมัย จอมพล ป.พิบูลสงคราม ราวปี พ.ศ. 2480-2482 มีการก่อตั้งวงดนตรีสากลขึ้นในหน่วยงานต่าง ๆ ของรัฐบาลหลายหน่วยงานด้วยกัน โดยก่อนที่จะมีคำว่าเพลงไทยสากลนั้นประเทศไทยได้มีเพลงประเภทเพลงไทยสากลมาก่อน โดยมีรูปแบบที่แตกต่างกันออกไปในแต่ละยุค แต่ยังไม่เรียกว่าเพลงไทยสากล เมื่อกล่าวถึงเพลงไทยสากลในประเทศไทยแล้ว บุคคลสำคัญบุคคลหนึ่งที่ถือเป็นผู้ให้กำเนิดเพลงไทยสากลในประเทศไทย และถือเป็นบุคคลสำคัญทั้งทางด้านการดนตรีและด้านการทหารในประเทศไทยที่ทุกคนจะต้องนึกถึงคือ “ทูนกระหม่อมบริพัตร” หรือที่เรารู้จักกันในพระนามเต็มว่า จอมพล จอมพลเรือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต  ทรงเป็นผู้นำในการนิพนธ์ทำนองเพลงตามมาตรฐานและหลักเกณฑ์ของดนตรีสากล ทรงนิพนธ์บทเพลงสำหรับบรรเลงด้วยแตรวงโดยเฉพาะ โดยทรงนิพนธ์และบันทึกด้วยโน้ตสากลและใช้จังหวะแบบสากล นอกจากเพลงไทยสากลแล้วยังทรงนิพนธ์เพลงไทยไว้หลายเพลงด้วยเช่นกัน บทเพลงพระนิพนธ์ในทูนกระหม่อมบริพัตรสามารถแบ่งออกเป็น 6 ประเภท ได้แก่ ประเภทเพลงฝรั่งแท้ ๆ ประเภทเพลงไทยประสานเสียงแบบฝรั่ง ประเภทเพลงไทยแท้ ประเภทเพลงไทยแท้ที่บรรเลงด้วยปี่พาทย์ ประเภทเพลงขับร้องหรือทางร้อง (ทรงนิพนธ์ทางร้อง) และประเภทเพลงเดี่ยวต่าง ๆ จากพระปรีชาสามารถนี้เองพระองค์จึงทรงได้รับการยกย่องว่าเป็น “พระบิดาแห่งเพลงไทยสากล”

References

กองทัพเรือ. (2493). พระประวัติและจริยาวัตรของจอมพลเรือ สมเด็จเจ้าฟ้า บริพัตรสุขุมพันธ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต และเอกสารที่ได้ทรงปฏิบัติราชการ. ธนบุรี: โรงพิมพ์กรมอุทกศาสตร์.

ฉกาจ ราชบุรี. (2549). กำเนิดเพลงไทยสากล. วารสารครุศาสตร์อุตสาหกรรม 5(2), 33–39.

นวรัตน์ เลขะกุล. (2544). ชีวิตและงานทูนกระหม่อมบริพัตร. กรุงเทพมหานคร: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง.

พูนพิศ อมาตยกุล. (2530). วงดุริยางค์ทหารบก. ศิลปวัฒนธรรม. 8(3), 68-82.

________. (2537). แตรวงของไทย. เพลงดนตรี. 1(2), 75–77.

________. (2537). โยธวาทิตวิชาการและวิชาชีพ. เพลงดนตรี 1(3), 113–115.

ราชบัณฑิตยสถาน. (2549). นครสวรรค์วรพินิต, จอมพลเรือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระ. สารานุกรมศัพท์ดนตรีไทย ภาคประวัตินักดนตรีและนักร้อง ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. พิมพ์ครั้งที่ 2. หน้า 77-80. นนทบุรี: ทีฟิล์ม.

ศิริรัตนบุษบง, พระองค์เจ้า. (2524). พระประวัติสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต.กรุงเทพมหานคร: จันวาณิชย์.

ศิริรัตนบุษบง, พระองค์เจ้า และพูนพิศ อมาตยกุล. (2524). ทูลกระหม่อมบริพัตรกับการดนตรี.กรุงเทพมหานคร: จันวาณิชย์.

สุกรี เจริญสุข. (2538). ดนตรีชาวสยาม. กรุงเทพมหานคร: Dr. Sax.

________. (2539). แตรและแตรวงของชาวสยาม. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: Dr. Sax.

________. (2546). 111 คนดนตรี ชีวิตและผลงานประกอบภาพเขียน.

นครปฐม: ม.ป.ท.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

09-11-2023