แนวทางการบริหารสถานศึกษาในการเสริมสร้างการเรียนรู้ตลอดชีวิตเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน กลุ่มโรงเรียนบางละมุง 3 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี เขต 3
คำสำคัญ:
แนวทางการบริการสถานศึกษา, การเรียนรู้ตลอดชีวิต, การพัฒนาอย่างยั่งยืนบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์ และความต้องการจำเป็นในการเสริมสร้างการเรียนรู้ตลอดชีวิต 2) เพื่อนำเสนอแนวทางการบริหารสถานศึกษาในการเสริมสร้างการเรียนรู้ตลอดชีวิตเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน กลุ่มโรงเรียนบางละมุง 3 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี เขต 3 เป็นการวิจัยเชิงปริมาณ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา และครู จำนวน 167 คน เครื่องมือ ที่ใช้วิจัย คือ แบบสอบถามแบบ สถิติพรรณนาเพื่อใช้ในการหาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและค่าดัชนีความต้องการจำเป็นแบบปรับปรุง
ผลการวิจัย พบว่า สภาพปัจจุบันของการบริหารสถานศึกษาในการเสริมสร้างการเรียนรู้ตลอดชีวิตในภาพรวมอยู่ในระดับปานกลางและสภาพพึงประสงค์อยู่ในระดับมาก เป็นไปตามสมมติฐาน โดยมีค่าดัชนีความต้องการจำเป็น (PNImodified = 0.35) และจัดลำดับความต้องการจำเป็นมากสุด คือ ด้านการเรียนรู้เพื่ออยู่ร่วมกันและการเรียนรู้เพื่อชีวิต รองลงมาคือ ด้านการเรียนรู้เพื่อเรียนรู้ ตามลำดับ ทั้ง 3 ด้าน เป็นความต้องการระดับสูง ส่วนภาพรวมสภาพปัจจุบันของการพัฒนาอย่างยั่งยืน อยู่ในระดับปานกลางและสภาพพึงประสงค์อยู่ในระดับมาก เป็นไปตามสมมติฐาน โดยมีค่าดัชนีความต้องการจำเป็น (PNImodified = 0.35) ด้านที่มีความต้องการจำเป็นมากสุด คือ ด้านการจัดการศึกษาแบบสหวิทยาการและเป็นองค์รวม รองลงมาคือ ด้านการใช้พหุวิธีวิทยาและด้านความสอดคล้องกับท้องถิ่น ซึ่งทั้ง 3 ด้าน เป็นความต้องการระดับสูง โดยนำข้อมูลนี้มากำหนดเป็นแนวทางการบริหาร ประกอบด้วย 3 แนวทางหลัก และ 6 แนวทางรอง คือ แนวทางหลักที่ 1 สร้างวัฒนธรรมองค์กรที่ส่งเสริมการเรียนรู้ร่วมกัน แนวทางรอง 1.1 การจัดการศึกษาแบบสหวิทยาการแบบพหุวิธีเป็นองค์รวม แนวทาง 1.2 สร้างเครือข่ายความร่วมมือที่มีความสอดคล้องกับท้องถิ่นในการพัฒนาแนวทางหลักที่ 2 สร้างระบบนิเวศเพื่อการเรียนรู้เพื่อชีวิต แนวทางรอง 2.1 สร้างแหล่งเรียนรู้ที่หลากหลายที่สามารถเชื่อมต่อ และแนวทางรอง 2.2 สร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ที่ส่งเสริมการแลกเปลี่ยนความรู้จากประสบการณ์ และแนวทางหลักที่ 3 สร้างรูปแบบการเรียนรู้ให้มีส่วนร่วมจากประสบการณ์จริง แนวทางรอง 3.1 สร้างรูปแบบการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน และแนวทางรอง 3.2 สร้างรูปแบบการใช้สื่อดิจิทัลเพื่อการเรียนรู้กับท้องถิ่น แนวทางเหล่านี้มีเป้าหมายเพื่อเสริมสร้างการเรียนรู้ตลอดชีวิต และเพื่อการพัฒนาการศึกษาที่ยั่งยืนในสถานศึกษา
เอกสารอ้างอิง
กรมองค์การระหว่างประเทศ. (2568). วาระการพัฒนาที่ยั่งยืน. สืบค้นเมื่อ 21 มีนาคม 2568 จาก https://thai-inter-org.mfa.go.th/th/page/วาระการพัฒนาที่ยั่งยืน-2023?menu=6539e99008ba095c1774ac23
กระทรวงศึกษาธิการ. (2546). ระเบียบกระทรวงศึกษาธิการว่าด้วยการบริหารงานในสถานศึกษา พ.ศ. 2546. กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2566). คู่มือการบริหารจัดการสถานศึกษาตามแนวทางการพัฒนาอย่างยั่งยืน พ.ศ. 2566–2570. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงศึกษาธิการ.
ชลธิชา กลมเกลียว และประมุข ชูสอน. (2567). แนวทางการพัฒนาสถานศึกษาที่ยั่งยืนสังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษา มัธยมศึกษาหนองคาย. วารสาร มจร อุบลปริทรรศน์, 9(3), 2077-2089.
ทิพย์สุดา วรรณศิริ. (2564). ภาวะผู้นำทางการบริหารสถานศึกษาและการจัดการคุณภาพสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ธนาคารแห่งประเทศไทย. (2568). เปิดตัวโครงการดี … “ปิดหนี้ไว ไปต่อได้”. สืบค้นเมื่อ 25 พฤศจิกายน 2568 จาก https://www.bot.or.th/th/research-and-publications/articles-and-publications/articles/article-20251125.html
บุญชม ศรีสะอาด. (2560). การวิจัยเบื้องต้น. (พิมพ์ครั้งที่ 10). กรุงเทพฯ : สุวีริยาสาส์น.
พงษ์สิทธิ์ พลีกร และเพ็ญวรา ชูประวัติ. (2567). ความต้องการจําเป็นในการพัฒนาการบริหารงานวิชาการ โรงเรียนโยธิน บูรณะตามแนวคิดผู้เรียนรู้ตลอดชีวิต. วารสารครุศาสตร์ปริทรรศน์, 11(2), 128-142
พรทิพย์ จิตต์เพ็ง. (2565). การบริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
พระมหาเทวินทร์ วรปญฺโญ (ชิณบุตร). (2563). รูปแบบการพัฒนาสถานศึกษาเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิตตามหลักพุทธบูรณาการ. พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาพระพุทธศาสนา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี (2566). แผนพัฒนาคุณภาพการจัดศึกษา 2566.ชลบุรี: สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี เขต 3. ชลบุรี: สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี เขต 3.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560–2579. กรุงเทพฯ: พริกหวานกราฟฟิค.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2567). แนวทางการบริหารสถานศึกษาเพื่อการเรียนรู้ตลอดชีวิตและการพัฒนาอย่างยั่งยืน. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2565). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13
(พ.ศ. 2566–2570). กรุงเทพฯ: สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2565). แผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ (พ.ศ. 2560 - 2580) ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม. สืบค้นเมื่อ 21 มีนาคม 2568 จาก https://www.nesdc.go.th/nscr/masterplan-plans/
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2566). รายงานผลการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติและแผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2566. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
Cronbach, L. J. (1971). Essentials of psychological testing. New York: Harper & Row.
Delors, J., Amagi, I., Carneiro, R., Chung, F., Geremek, B., Gorham, W., ... & Suhr, M. W. (1996). Learning. The treasure Within. Paris.
Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (2013). Educational administration: Theory, research, and practice (9th ed.). McGraw-Hill.
Krejcie, R. V., & Morgan, D.W. (1970). Determining Sample Size for Research Activities. Educational and Psychological Measurement.
UNESCO. (2005). Education for sustainable development: Toolkit. UNESCO.
UNESCO. (2021). Education for sustainable development: Reimagining future education. UNESCO Publishing.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 Lanna Academic Journal of Social Science
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Lanna Academic journal of social science เป็นลิขสิทธิ์ของ วิทยาลัยอินเตอร์เทคลำปาง
