ภาวะผู้นำในภาวะวิกฤตกับการจัดการความท้าทายในสถานศึกษาตามหลักพรหมวิหาร 4

Main Article Content

วารี โศกเตี้ย
ศิริ สุดสังข์

บทคัดย่อ

บทความเรื่องนี้เป็นการนำเสนอการบูรณาการหลักพรหมวิหาร 4 เข้ากับภาวะผู้นำในภาวะวิกฤต สำหรับผู้บริหารสถานศึกษาในการจัดการกับความท้าทายร่วมสมัย ภาวะผู้นำในภาวะวิกฤตประกอบด้วย 3 องค์ประกอบหลัก คือ การสื่อสารที่ชัดเจนและสม่ำเสมอ การตัดสินใจที่เด็ดขาดและทันการณ์ และการสร้างความเชื่อมั่น ซึ่งเป็นพฤติกรรมภายนอกที่จำเป็น ขณะที่หลักพรหมวิหาร 4 (เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา) สามารถทำหน้าที่เป็นสภาวะจิตภายในที่เป็นรากฐานและแรงผลักดันให้พฤติกรรมเหล่านั้นมีประสิทธิภาพและเปี่ยมด้วยมนุษยธรรม โดยหลักเมตตา สร้างความสัมพันธ์และความเชื่อมั่นเชิงป้องกัน หลักกรุณา เป็นแรงผลักดันของการตัดสินใจช่วยเหลืออย่างเด็ดขาด หลักมุทิตา ทำหน้าที่สร้างขวัญกำลังใจในยามวิกฤต และหลักอุเบกขา สร้างความยุติธรรมและความมั่นคงทางปัญญาในการตัดสินใจ แนวคิดการบูรณาการนี้แสดงให้เห็นถึงแนวทางการพัฒนาผู้นำทางการศึกษาที่สมดุลทั้งศาสตร์แห่งการจัดการและศิลป์แห่งการเข้าถึงจิตใจคน เพื่อสร้างสถานศึกษาให้เป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้ที่เข้มแข็งและพร้อมฟื้นตัวจากทุกวิกฤตการณ์

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
โศกเตี้ย ว., & สุดสังข์ ศ. (2025). ภาวะผู้นำในภาวะวิกฤตกับการจัดการความท้าทายในสถานศึกษาตามหลักพรหมวิหาร 4 . วารสารวิรุฬห์ศาสตร์ปริทัศน์, 1(2), 1–12. สืบค้น จาก https://so13.tci-thaijo.org/index.php/JWR/article/view/2321
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กรมสุขภาพจิต. (2564). รายงานสถานการณ์ผลกระทบด้านสุขภาพจิตจากสถานการณ์ระบาดของโรคโควิด-19 ในบุคลากรทางการศึกษา. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สมชาติ กิจยรรยง. (2562). อิทธิพลของภาวะผู้นำตามหลักพรหมวิหาร 4 ที่ส่งผลต่อความผูกพันต่อองค์กรของพนักงาน. วารสารการจัดการสมัยใหม่, 17(1), 103-116.

Boin, A., 't Hart, P., & McConnell, A. (2008). Crisis management: A critical perspective. Journal of Contingencies and Crisis Management, 16(4), 182-191.

Boin, A., & 't Hart, P. (2022). Public leadership in times of crisis: A framework for analysis. Public Administration Review, 82(4), 653-659.

Coombs, W. T. (2019). Ongoing crisis communication: Planning, managing, and responding. 5th ed. SAGE Publications.

Fiske, S. T., Cuddy, A. J. C., & Glick, P. (2007). Universal dimensions of social cognition: Warmth and competence. Trends in Cognitive Sciences, 11(2), 77–83.

James, E. H., & Wooten, L. P. (2010). Leading under pressure: From surviving to thriving before, during, and after a crisis. Routledge.

Klein, G. A. (1998). Sources of power: How people make decisions. MIT Press.

Smith, J. A., & Johnson, R. B. (2023). Navigating the infodemic: School leadership strategies for combating misinformation. Educational Leadership Press.

Worline, M. C., & Dutton, J. E. (2017). Awakening compassion at work: The quiet power that elevates people and organizations. Berrett-Koehler Publishers.