การบริหารงานวิชาการสู่ความเป็นเลิศตามหลักอิทธิบาท 4
คำสำคัญ:
การบริหารงานวิชาการ, ความเป็นเลิศทางวิชาการ, อิทธิบาท 4, การบริหารเชิงกลยุทธ์, ภาวะผู้นำเชิงเปลี่ยนแปลงบทคัดย่อ
การบริหารงานวิชาการถือเป็นกลไกสำคัญในการยกระดับคุณภาพการศึกษา และขับเคลื่อนสถานศึกษาไปสู่ความเป็นเลิศอย่างมีประสิทธิภาพ บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์และเสนอแนวทางการบริหารงานวิชาการสู่ความเป็นเลิศโดยบูรณาการหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา คือ อิทธิบาท 4 ได้แก่ ฉันทะ ส่งเสริมความรักในวิชาชีพของครูและผู้บริหาร, วิริยะ กระตุ้นการพัฒนาตนเองและความมุ่งมั่นต่อเป้าหมาย, จิตตะ ช่วยให้เกิดการมีส่วนร่วมและความรับผิดชอบร่วมกัน และ วิมังสา ทำให้เกิดกระบวนการประเมินผลและพัฒนางานอย่างต่อเนื่อง เข้ากับหลักการและทฤษฎีการบริหารทางการศึกษา อาทิ ทฤษฎีการบริหารเชิงระบบ ทฤษฎีภาวะผู้นำเชิงเปลี่ยนแปลง และการบริหารจัดการเชิงกลยุทธ์
ผลการวิเคราะห์พบว่าหลักอิทธิบาท 4 สามารถประยุกต์ใช้เป็นกรอบแนวคิดในการบริหารงานวิชาการได้อย่างมีคุณภาพ โดยการบูรณาการหลักธรรมเหล่านี้เข้ากับการบริหารงานวิชาการจะส่งผลให้เกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผลในการจัดการศึกษา นำไปสู่ความเป็นเลิศทั้งด้านผู้เรียน บุคลากร และองค์กรโดยรวม
Downloads
เอกสารอ้างอิง
คณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2563). แนวทางการพัฒนาคุณภาพการศึกษาโดยใช้สถานศึกษาเป็นฐาน. สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2560). พุทธธรรม ฉบับปรับขยาย. มหามกุฏราชวิทยาลัย.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2560). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. มหามกุฏราชวิทยาลัย.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2560). พุทธศาสนากับการพัฒนามนุษย์. ธรรมสาร.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2563). แนวทางการบริหารจัดการศึกษาขั้นพื้นฐาน. สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2562). รายงานสภาวะการศึกษาไทย. สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.
Bass, B. M. (1990). From transactional to transformational leadership: Learning to share the vision. Organizational Dynamics, 18(3), 19–31.
Burns, J. M. (1978). Leadership. Harper & Row.
Bush, T. (2011). Theories of Educational Leadership and Management (4th ed.). Sage.
Darling-Hammond, L. (2006). Powerful teacher education: Lessons from exemplary programs. Jossey-Bass.
David, F. R., & David, F. R. (2017). Strategic management: A competitive advantage approach, concepts and cases (16th ed.). Pearson.
Desimone, L. M. (2009). Improving impact studies of teachers’ professional develpment: Toward better conceptualizations and measures. Educational Researcher, 38(3), 181–199.
Fullan, M. (2007). The new meaning of educational change (4th ed.). Teachers College Press.
Fullan, M. (2001). Leading in a culture of change. Jossey-Bass.
Katz, D., & Kahn, R. L. (1978). The social psychology of organizations (2nd ed.).: Wiley.
Mintzberg, H. (1994). The Rise and Fall of Strategic Planning. Free Press.
Stufflebeam, D. L., & Shinkfield, A. J. (2007). Evaluation theory, models, and applications. Jossey-Bass.
UNESCO. (2017). Education for sustainable development goals: Learning objectives. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารนวัตกรรมการวิจัยเพื่อสังคม
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความนี้ได้รับการเผยแพร่ภายใต้สัญญาอนุญาต Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) ซึ่งอนุญาตให้ผู้อื่นสามารถแชร์บทความได้โดยให้เครดิตผู้เขียนและห้ามนำไปใช้เพื่อการค้าหรือดัดแปลง หากต้องการใช้งานซ้ำในลักษณะอื่น ๆ หรือการเผยแพร่ซ้ำ จำเป็นต้องได้รับอนุญาตจากวารสาร
