การพัฒนาโครงสร้าง องค์ประกอบ และตัวบ่งชี้สมรรถนะการวิจัยของนักศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา หลักสูตรทางด้านการศึกษา

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาโครงสร้างและองค์ประกอบของสมรรถนะการวิจัย และ 2) พัฒนาตัวบ่งชี้สมรรถนะการวิจัยของนักศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา หลักสูตรทางการศึกษา ซึ่งมีการดำเนินการวิจัย 2 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 การพัฒนาโครงสร้างและองค์ประกอบ ใช้การศึกษาเชิงคุณภาพ ประกอบด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก และการประชุมกลุ่มย่อย โดยใช้แบบสัมภาษณ์และประเด็นการสนทนากลุ่มย่อยเป็นเครื่องมือวิจัย ผู้ให้ข้อมูลคือผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในการผลิตบัณฑิตและผู้ทรงคุณวุฒิ และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหา และระยะที่ 2 การพัฒนาตัวบ่งชี้ ใช้การศึกษาเชิงปริมาณในการประเมินคุณภาพตัวบ่งชี้ และใช้การศึกษาเชิงคุณภาพด้วยการสนทนากลุ่มย่อยในการสรุปตัวบ่งชี้ โดยมีแบบประเมินคุณภาพและประเด็นการสนทนากลุ่มย่อยเป็นเครื่องมือวิจัย ผู้ให้ข้อมูลคือผู้เชี่ยวชาญ และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติบรรยายและการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1. โครงสร้างและองค์ประกอบของสมรรถนะการวิจัย ประกอบด้วย 1) สมรรถนะการวิจัยพื้นฐาน ซึ่งประกอบด้วย สมรรถนะหลัก และสมรรถนะการวิจัยเฉพาะสาขา ที่มีองค์ประกอบย่อย 5 องค์ประกอบ ได้แก่ ความรู้ ทักษะการปฏิบัติการวิจัย ทักษะทางปัญญา คุณลักษณะที่พึงประสงค์ และจริยธรรมในการวิจัย และ 2) สมรรถนะการวิจัยแบบบูรณาการ ที่มีองค์ประกอบย่อย 4 องค์ประกอบ ได้แก่ การวิเคราะห์สภาพปัญหา การกำหนดคำถามและวัตถุประสงค์การวิจัย การออกแบบการดำเนินการวิจัย การดำเนินการวิจัย และการเขียนรายงานและการเผยแพร่ผลการวิจัย  2. ตัวบ่งชี้สมรรถนะการวิจัย ประกอบด้วย 1) สมรรถนะการวิจัยพื้นฐาน จำนวน 40 ตัวบ่งชี้ และ 2) สมรรถนะการวิจัยแบบบูรณาการ จำนวน 25 ตัวบ่งชี้ ผลการประเมินตัวบ่งชี้มีค่าเฉลี่ยตั้งแต่ 4.20 – 5.00 โดยมีความเหมาะสมในระดับมากถึงมากที่สุด และผู้เชี่ยวชาญเห็นว่าตัวบ่งชี้มีความถูกต้อง เหมาะสม ครอบคลุม และสามารถนำไปใช้ได้