การบูรณาการพุทธปรัชญาในพระมหาชนกชาดกเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตในสังคมไทยปัจจุบัน

ผู้แต่ง

  • พระครูศรีวชิรนิมิต (บุญเชิด ไพโรจน์) สาขาวิชาปรัชญาและพระพุทธศาสนา วิทยาลัยปรัชญาและศาสนา มหาวิทยาลัยเซนต์จอห์น
  • สมบูรณ์ บุญโท สาขาวิชาปรัชญาและพระพุทธศาสนา วิทยาลัยปรัชญาและศาสนา มหาวิทยาลัยเซนต์จอห์น
  • สวัสดิ์ อโณทัย สาขาวิชาปรัชญาและพระพุทธศาสนา วิทยาลัยปรัชญาและศาสนา มหาวิทยาลัยเซนต์จอห์น

คำสำคัญ:

พุทธปรัชญา, พระมหาชนกชาดก, คุณภาพชีวิต, สังคมไทย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวคิดเกี่ยวกับการพัฒนา คุณภาพชีวิตในสังคมไทยปัจจุบัน 2) ศึกษาพุทธปรัชญาในพระมหาชนกชาดกว่าด้วยการพัฒนาคุณภาพชีวิต 3) บูรณาการพุทธปรัชญาในพระมหาชนกชาดก เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตในสังคมไทยปัจจุบัน 4) เพื่อสร้างองค์ความรู้ใหม่และ รูปแบบการบูรณาการเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตในสังคมไทยปัจจุบัน ด้วย พุทธปรัชญาในพระมหาชนกชาดก เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยวิธีการวิจัยเชิง เอกสารทางปรัชญาแบบวิภาษวิธีและแบบมีการหาเหตุผลด้วยการใช้วิจารณญาณภายใต้กระบวนการศึกษาเชิงวิเคราะห์วิจักษ์และวิธาน เพื่อนำไปสู่การสร้างองค์ความรู้ใหม่ทางปรัชญาและพระพุทธศาสนาผลการวิจัยพบว่า การพัฒนาคุณภาพชีวิตเชิงบูรณาการต้องมีการพัฒนาไปพร้อมกันใน 4 ด้าน คือ ด้านร่างกาย ด้านสังคม ด้านอารมณ์ และด้านสติปัญญา อันจะนำไปสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิตสังคมไทยที่สามารถดำเนินชีวิตได้อย่าง มีคุณภาพและเกิดสันติสุขอย่างยั่งยืน พุทธปรัชญาในพระมหาชนกได้มีชุดคำอธิบาย ในเรื่องขันธ์ 5 ไตรลักษณ์ ปฏิจจสมุปบาท หลักกรรม และเรื่องสังสารวัฏฏ์ การบูรณาการพุทธปรัชญาในพระมหาหาชนกชาดกเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต ในสังคมไทยปัจจุบัน ได้แก่ 1) การพัฒนาคุณภาพชีวิตด้านกาย มีสุขภาพแข็งแรงปราศจากโรคภัยไขเจ็บ ดำรงชีวิตอยู่ได้อย่างสันติสุข 2) การพัฒนาคุณภาพชีวิตด้านศีลมีการเป็นอยู่ร่วมกันในสังคมอย่างปลอดภัย 3) การพัฒนาคุณภาพชีวิต ด้านจิต การทำให้จิตมีความเจริญก้าวหน้า เข้มแข็ง และมั่นคง และ 4) การพัฒนาคุณภาพชีวิตด้านปัญญา การเจริญปัญญา พัฒนาปัญญา ให้รู้เข้าใจสิ่งทั้งหลาย ตามเป็นจริง องค์ความรู้ใหม่จากการวิจัยนี้ คือ 4Ss-Model

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

กีรติ บุญเจือ. (2545). ปรัชญาหลังนวยุค. กรุงเทพมหานคร: ดวงกมล.

กิตติคุณ ด้วงสงค์ พระเอกรัตน์ มหามงฺคโล พระสมพงษ์ ฐิตจิตฺโต. (2561). “แนวคิดในการพัฒนา ประเทศไทย สู่ความสมดุลและยั่งยืน.” วารสารวนัมฏองแหรกพุทธศาสตรปริทรรศน์. 5(2), 81-92.

จำลองลักษณ์ สุจริตจันทร์. (2561). การพัฒนาชีวิตด้วยหลักวิริยบารมีตามแบบอย่างพระมหาชนก. ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัย มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระครูจิตตสุนทร (พิชิต ชูเกลี้ยง). (2562). รูปแบบการประยุกต์ใช้พุทธปรัชญาสิ่งแวดล้อมในการ พัฒนานิเวศสำนึก. ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาปรัชญาและศาสนา คณะปรัชญา และศาสนา มหาวิทยาลัยเซนต์จอห์น.

พระครูวินัยธรอำนาจ พลปญฺโญ. (2561). “ปัญหาและหลักการพัฒนาคุณภาพชีวิตในศตวรรษที่ 21.” วารสารพุทธมัคค์. 3(2), 25-35.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2543). กระบวนการเรียนรู้เพื่อพัฒนาคนสู่ประชาธิปไตย. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิพุทธธรรม.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2556). เราจะกู้แผ่นดินกันอย่างไร ฯ. พิมพ์ครั้งที่ 9. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ บริษัท สหธรรมิก จำกัด.

พระมหาวิฑูรย์ สิทฺธิเมธี (บังสันเทียะ). (2561, กรกฎาคม-ธันวาคม). การพัฒนาคุณภาพชีวิตใน พุทธปรัชญาตามพหุสารัตถะในอรรถกถาธรรมบท. วารสารเซนต์จอห์น. 21 (29): 45-56

พระสุมิตร(สมชัย) สุจิตฺโต และธิติวุฒิ หมั่นมี. (2561, กรกฎาคม-ธันวาคม). กลไกลการพัฒนาคุณภาพ ชีวิตด้วยไตรสิกขา. วารสารสมาคมศิษย์เก่ามหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. 7 (2): 57-67.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2500). มหาจุฬาเตปิฏกํ. (สุตฺต. ขุ. ชาตกํ (บาลี) 20/394-441/ 164-165, 9/49, 14/580, 17/1/94, 21/581,) พระนคร: รุ่งเรืองการพิมพ์.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.(ที. ป. อ. (ไทย) 3/74/25, 9/234/187, 11/431/307, ม. มู. (ไทย) 12/449/48, 14/408/443, สํ. ส. (ไทย) 15/554/198, 16/440/41, 17/309/202, อัง. ติก. (ไทย) 20/505/241, 22/471/76, 24/221/251, ขุ. ช. (ไทย) 28/539/202, 28/1138/192, 14/115/116,) กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2564). แผนพัฒนาเศรฐกิจและสังคม แห่งชาติ ฉบับที่ 13.พ.ศ.2566-2570 “พลิกโฉมประเทศไทยสู่สังคมก้าวหน้าเศรฐกิจสร้างมูลค่า อย่างยั่งยืน” สืบค้นเมื่อ วันที่ 6 เมษายน 2567. จาก https://www.nesdc.go. th.

สายหยุด บัวทุม. (2562, พฤษภาคม-สิงหาคม). การศึกษาเปรียบเทียบกลวิธีการเล่าเรื่องระหว่าง พระราชนิพนธ์เรื่องพระมหาชนกในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลเดชบรมนาถ บพิตร.กับนิทานชาดก ท้าวมะหาชะนก ฉบับลาว.วารสารมนุษยศาสตร์มหาวิทยาลัยนเรศวร. 16(2): 60-70

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-08-05

รูปแบบการอ้างอิง

(บุญเชิด ไพโรจน์) พ. ., บุญโท ส. ., & อโณทัย ส. . (2025). การบูรณาการพุทธปรัชญาในพระมหาชนกชาดกเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตในสังคมไทยปัจจุบัน. วารสารเซนต์จอห์น (สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์), 28(42), 227–241. สืบค้น จาก https://so13.tci-thaijo.org/index.php/SJUJOURNAL/article/view/2513

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย