บทเพลงสู่การสร้างสรรค์ผลงานทางดุริยางคศิลป์: พระธาตุดอยตุง

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษามูลบทที่เกี่ยวข้องกับประวัติศาสตร์
ความเป็นมาพระธาตุดอยตุง บทเพลงที่ประกอบพิธีกรรม ณ พระธาตุดอยตุง เพื่อ
พัฒนาสู่การสร้างสรรค์ผลงานทางดุริยางคศิลป์: พระธาตุดอยตุง ทั้งนี้ ผู้วิจัยได้ใช้
วิธีการดำเนินการวิจัยเชิงคุณภาพและการวิจัยเชิงสร้างสรรค์
ผลการวิจัยพบว่า บทเพลงที่ใช้ประกอบพิธีกรรมในงานประเพณีนมัสการ
และสรงน้ำพระธาตุดอยตุง มีด้วยกัน 3 เพลง คือ เพลงแห่น้อย เพลงแห่เมือง
(เชียงแสนหลวง) และเพลงบวงสรวงขะหมุกินน้ำบ่าป้าว บรรเลงด้วยวงป้าดก๊อง
และวงสะล้อซอซึง ได้พบประเด็นสำคัญเรื่องสังคีตลักษณ์ บันไดเสียง และจังหวะ
ใช้จังหวะหน้าทับพื้นเมือง และจังหวะหน้าทับแห่ ซึ่งเป็นหน้าทับเฉพาะที่ใช้บรรเลง
ในบทเพลงนี้ จากการวิเคราะห์บทเพลงทั้ง 3 เพลง พบบันไดเสียงกลุ่มเสียงปัญจมูล
เสียงเพียงออบน เสียงเพียงออล่าง เสียงชวา และเสียงกลาง ซึ่งบทเพลงมีเสียงหลุม
หรือเสียงนอกบันไดเสียงมาร่วมเรียงร้อยเป็นทำนอง เพื่อให้เกิดความไพเราะ
อ่อนหวานและโดดเด่นขึ้นมา แสดงเอกลักษณ์ในทำนองเพลงให้เกิดความสมบูรณ์
เป็นบทเพลงที่ใช้บรรเลงในช่วงพิธีกรรมนมัสการและสรงน้ำพระธาตุ ผู้วิจัยสามารถ
นำสังคีตลักษณ์ในเรื่องของกระสวนทำนอง จังหวะหน้าทับ และกลุ่มเสียงที่พบมา
เป็นแนวทางในการสร้างสรรค์ผลงานทางดุริยางคศิลป์: พระธาตุดอยตุง