การพัฒนาผู้บริหารสถานศึกษาท้องถิ่นด้วยบทบาทของภาวะผู้นำเชิงเครือข่ายตามหลักพุทธธรรม
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้นำเสนอแนวทางการพัฒนาผู้บริหารสถานศึกษาท้องถิ่นผ่านการบูรณาการภาวะผู้นำเชิงเครือข่ายกับหลักพุทธธรรม โดยมุ่งเน้นการสร้างผู้นำที่มีความสามารถในการเชื่อมโยงและสร้างเครือข่ายความร่วมมือระหว่างสถานศึกษา องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และชุมชน เพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษาในบริบทของสังคมไทยในศตวรรษที่ 21 การศึกษาในปัจจุบันต้องเผชิญกับความท้าทายที่ซับซ้อน ได้แก่ ความหลากหลายของนักเรียนและการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี ซึ่งทำให้บทบาทของผู้บริหารสถานศึกษาไม่เพียงแต่เป็นผู้จัดการองค์กรแต่ต้องเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลงที่สามารถสร้างความร่วมมือและนวัตกรรมได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยได้วิเคราะห์ความสำคัญของภาวะผู้นำเชิงเครือข่าย ซึ่งเน้นการทำงานร่วมกันและการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างผู้มีส่วนได้ส่วนเสียต่างๆ โดยใช้หลักพุทธธรรมเป็นแนวทางในการเสริมสร้างคุณธรรมและจริยธรรมของผู้นำ เช่น สังคหวัตถุ 4 ที่ช่วยในการสร้างและรักษาความสัมพันธ์ อิทธิบาท 4 ที่เป็นพลังขับเคลื่อน และพรหมวิหาร 4 ที่สร้างบารมีและความน่าเชื่อถือให้แก่ผู้นำ การบูรณาการแนวคิดเหล่านี้จะช่วยให้ผู้บริหารสามารถสร้างเครือข่ายที่เข้มแข็งและยั่งยืนได้ พร้อมเสนอข้อเสนอแนะเชิงนโยบายและการปฏิบัติสำหรับการพัฒนาผู้บริหารสถานศึกษาในอนาคต โดยเน้นการสร้างกลไกสนับสนุนเครือข่ายและการพัฒนาหลักสูตรที่บูรณาการภาวะผู้นำเชิงเครือข่ายกับหลักพุทธธรรม เพื่อให้ผู้บริหารสามารถนำพาการศึกษาไทยไปสู่ความสำเร็จอย่างยั่งยืน
Article Details
เอกสารอ้างอิง
ชูชาติ พ่วงสมจิตร์. (2563). การประยุกต์ใช้หลักสังคหวัตถุ 4 ในการบริหารงานของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาตาก เขต 2. วารสารพุทธนวัตกรรมและการจัดการ, 3(1), 1-12.
เนตร์พัณณา ยาวิราช. (2556). ภาวะผู้นำและผู้นำเชิงกลยุทธ์. ทริปเพิ้ล กรุ๊ป.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต). (2559). พุทธธรรม ฉบับปรับปรุงและขยายความ (พิมพ์ครั้งที่ 43). สำนักพิมพ์ผลิธัมม์.
พิณสุดา สิริธรังศรี. (2560). การบริหารเครือข่ายเพื่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษา. วารสารครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 45(2), 274-291.
พิณสุดา สิริธรังศรี. (2562). ภาวะผู้นำเชิงเครือข่าย: กลไกขับเคลื่อนสู่โรงเรียนแห่งการเรียนรู้. วารสารครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 47(2), 343-360.
ไพฑูรย์ สินลารัตน์. (2557). ความคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรมทางการศึกษา. สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วิจารณ์ พานิช. (2555). วิถีสร้างการเรียนรู้เพื่อศิษย์ในศตวรรษที่ 21. มูลนิธิสดศรี-สฤษดิ์วงศ์.
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป. อ. ปยุตฺโต). (2561). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม (พิมพ์ครั้งที่ 36). สำนักพิมพ์ผลิธัมม์.
สมบัติ นพรัก. (2561). รูปแบบการพัฒนาผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. วารสารวิชาการศึกษาศาสตร์, 19(2), 118-133.
Agranoff, R., & McGuire, M. (2001). Big questions in public network management research. Journal of Public Administration Research and Theory, 11(3), 295–326.
Harris, A. (2013). Distributed leadership: Friend or foe?. Educational Management Administration & Leadership, 41(5), 545–554.
Lombardo, M. M., & Eichinger, R. W. (1996). The career architect development planner. Lominger.
Provan, K. G., & Kenis, P. (2008). Modes of network governance: Structure, management, and effectiveness. Journal of Public Administration Research and Theory, 18(2), 229–252.