การนิเทศภายในตามหลักกัลยาณมิตรธรรม 7
คำสำคัญ:
การนิเทศภายใน, กัลยาณมิตรธรรม 7, การพัฒนาครู, การบริหารสถานศึกษาบทคัดย่อ
บทความวิชาการฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเสนอกรอบแนวคิดในการพัฒนาระบบการนิเทศภายใน โดยบูรณาการหลักกัลยาณมิตรธรรม 7 ตามแนวพุทธ ได้แก่ ปิโย (เป็นที่รัก), ครุ (น่าเคารพ), ภาวนีโย (น่าเจริญใจ), วตฺตา จ (เป็นผู้นำสั่งสอนได้ถูกต้อง), วจนกฺขโม (อดทนต่อคำพูด), คมฺภีรญฺจ กถํ กตฺตา (กล่าวถ้อยคำลึกซึ้งมีสาระ), และ โน จฏฺฐาเน นิโยชเย (ไม่ชักจูงไปในทางเสื่อม) ซึ่งหลักธรรมเหล่านี้ทำหน้าที่เป็นกรอบแนวคิดในการสร้างความสัมพันธ์เชิงบวกและสร้างสรรค์ระหว่างผู้นิเทศกับผู้รับการนิเทศ
เนื้อหาในบทความประกอบด้วย (1) แนวคิดเกี่ยวกับการนิเทศภายใน (2) หลักกัลยาณมิตรธรรม 7 (3) การประยุกต์ใช้หลักกัลยาณมิตรธรรม 7 กับการนิเทศภายใน (4) กระบวนการนิเทศภายในตามหลักกัลยาณมิตรธรรม 7 (5) ผลที่คาดว่าจะเกิดขึ้นจากการนิเทศภายในตามหลักกัลยาณมิตรธรรม 7 (6) การสังเคราะห์องค์ความรู้ที่ได้ และ (7) ข้อเสนอเชิงนโยบายเพื่อการพัฒนาการศึกษาอย่างยั่งยืน บทความนี้ให้ความสำคัญกับการบริหารจัดการการนิเทศภายในที่หลอมรวมคุณธรรมทางพระพุทธศาสนาเข้ากับการพัฒนาครูในบริบทของสถานศึกษาอย่างแท้จริง โดยองค์ความรู้ที่ได้จากการศึกษาสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในการพัฒนาโมเดลการนิเทศที่เน้นความสัมพันธ์เชิงคุณธรรม ซึ่งจะส่งเสริมบรรยากาศแห่งการเรียนรู้ การสื่อสารเชิงสร้างสรรค์ และภาวะผู้นำทางการศึกษาที่มีคุณธรรมและประสิทธิภาพ
Downloads
เอกสารอ้างอิง
กรมการศาสนา. (2546). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. มหามกุฏราชวิทยาลัย.
กรองแก้ว ศรีกัญญา. (2565). ผลของการใช้รูปแบบการนิเทศภายในแบบกัลยาณมิตรเพื่อพัฒนาครูในโรงเรียนขนาดเล็ก. วารสารวิชาการศึกษาศาสตร์, 34(1), 55–67.
จงจิตต์ คำพรม. (2562). การนิเทศแบบกัลยาณมิตรเพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนรู้ของครูโรงเรียนประถมศึกษา. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 42(3), 123–138.
ชูชาติ ทิพย์มณี. (2561). การพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในตามหลักกัลยาณมิตรธรรม. วารสารวิจัยทางการศึกษา, 13(2), 44–59.
ปัญญานันทภิกขุ. (2545). ธรรมะประจำวัน. มติชน.
ประเสริฐ มณีอินทร์. (2564). การนิเทศภายในแบบสร้างความสัมพันธ์เชิงวิชาชีพ. วารสารนวัตกรรมการบริหารและการจัดการศึกษา, 5(1), 89–102.
พระไตรปิฎก เล่มที่ 23 ข้อที่ 53. (ม.ป.ป.). พระไตรปิฎกฉบับหลวง. มหามกุฏราชวิทยาลัย.
บุญชม ศรีสะอาด. (2561). การวิจัยเบื้องต้น (พิมพ์ครั้งที่ 10). สุวีริยาสาส์น.
วิชชุดา บุญแสน. (2566). การประยุกต์ใช้หลักกัลยาณมิตรธรรมในภาวะผู้นำทางการศึกษา. วารสารพุทธบริหารศึกษา, 8(2), 70–85.
สำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ. (2540). คู่มือการนิเทศภายในสถานศึกษา. โรงพิมพ์คุรุสภา.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2564). แนวทางการจัดการ PLC ในสถานศึกษา. สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2566). รายงานสถานภาพการศึกษาไทย. กระทรวงศึกษาธิการ.
สายพิณ ประทุมทอง. (2565). การนิเทศภายในเพื่อส่งเสริมศักยภาพครูในยุคดิจิทัล. วารสารบริหารการศึกษาและภาวะผู้นำ, 9(1), 101–115.
ทธวรรณ ศิริวรรณ. (2563). การสะท้อนคิดและผลต่อการพัฒนาครูในโรงเรียนขยายโอกาส. วารสารวิจัยและพัฒนา มจธ., 13(2), 77–85.
สุวรรณี สุภาวดี. (2559). แนวทางการนิเทศภายในสถานศึกษาที่ส่งผลต่อการพัฒนาครู. วารสารศึกษาศาสตร์, 27(1), 1–16.
สุภาวดี ศิริสวัสดิ์. (2565). การพัฒนาการนิเทศภายในที่ตอบสนองบริบทครูไทย. วารสารการบริหารการศึกษา, 15(3), 21–34.
แสน สมนึก. (2541). แนวทางการพัฒนาการนิเทศการเรียนการสอนในสถานศึกษา. โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว.
เสฐียรพงษ์ วรรณปก. (2554). กัลยาณมิตร: พุทธวิธีแห่งการพัฒนา. ธรรมสภา.
อรพรรณ คงคล้าย. (2565). ความคาดหวังของครูที่มีต่อบทบาทของผู้นิเทศในฐานะกัลยาณมิตร. วารสารครุศาสตร์ศึกษา, 29(2), 80–95.
อุทัย รัตนมงคล. (2560). บทบาทของผู้บริหารสถานศึกษาในการจัดการนิเทศภายใน. วารสารครุศาสตร์, 20(3), 45–60.
DuFour, R., & Eaker, R. (1998). Professional learning communities at work: Best practices for enhancing student achievement. Solution Tree.
Fullan, M. (2007). The new meaning of educational change (4th ed.). Teachers College Press.
Fullan, M. (2014). The principal: Three keys to maximizing impact. Jossey-Bass.
Glickman, C. D. (1985). Supervision of instruction: A developmental approach. Allyn and Bacon.
Marzano, R. J. (2007). The art and science of teaching: A comprehensive framework for effective instruction. ASCD.
Sergiovanni, T. J. (1992). Moral leadership: Getting to the heart of school improvement. Jossey-Bass.
Zepeda, S. J. (2007). Instructional supervision: Applying tools and concepts (2nd ed.). Eye On Education.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารนวัตกรรมการวิจัย
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความนี้ได้รับการเผยแพร่ภายใต้สัญญาอนุญาต Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) ซึ่งอนุญาตให้ผู้อื่นสามารถแชร์บทความได้โดยให้เครดิตผู้เขียนและห้ามนำไปใช้เพื่อการค้าหรือดัดแปลง หากต้องการใช้งานซ้ำในลักษณะอื่น ๆ หรือการเผยแพร่ซ้ำ จำเป็นต้องได้รับอนุญาตจากวารสาร
