เวอร์ชันเก่านี้เผยแพร่เมื่อ 2025-10-06 โปรดอ่าน เวอร์ชันล่าสุด

โฮมฮีตฮอยศรัทธามหาพุทธบูชาปราสาทผึ้ง : การสร้างสรรค์การแสดงแสง สี เสียง สื่อผสม จังหวัดสกลนคร

ผู้แต่ง

  • Katawut Mapong -

บทคัดย่อ

        การวิจัยการสร้างสรรค์การแสดงแสง สี เสียง สื่อผสม จังหวัดสกลนคร ครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์บริบททางวัฒนธรรม ความเชื่อ และมิติทางสุนทรียศาสตร์ของประเพณีแห่ปราสาทผึ้ง จังหวัดสกลนคร พัฒนาแนวคิดและกระบวนการสร้างสรรค์การแสดงแสง สี เสียง สื่อผสมที่สามารถถ่ายทอดคุณค่าทางจิตวิญญาณและอัตลักษณ์ของของท้องถิ่นผ่านศิลปะการแสดงร่วมสมัย กระบวนการวิจัยเชิงคุณภาพ ผสานการศึกษาภาคสนาม การสัมภาษณ์เชิงลึก การวิเคราะห์ ทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง ซึ่งผู้วิจัยมีบทบาทเป็นทั้งผู้ปฏิบัติและเป็นผู้วิจัยที่วิเคราะห์ปรับใช้และตีความวัฒนธรรมผ่านการลงมือสร้างงานจริง เอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมและความเชื่อของประชาชนในจังหวัดสกลนคร ผ่านการประยุกต์ใช้ศิลปะการแสดงร่วมสมัยและเทคโนโลยีสื่อสมัยใหม่ ผลการสร้างสรรค์ประกอบด้วยเนื้อเรื่องหลักที่เล่าถึงตำนานปราสาทผึ้ง การบูชาพระพุทธเจ้าและวิถีชีวิตชาวอีสานโดยใช้เทคนิคแสง สี เสียง วิดีโอมัลติมีเดียและสื่อผสมเพื่อสร้างบรรยากาศและอารมณ์ร่วมให้แก่ผู้ชม สะท้อนถึงศักยภาพของการสร้างสรรค์ศิลปะร่วมสมัยเพื่อสืบสานและเผยแพร่วัฒนธรรมท้องถิ่น

         ผลการวิจัยพบว่าจากการสร้างสรรค์การแสดงแสง สี เสียง สื่อผสม เรื่องโฮมฮีตฮอยศรัทธามหาพุทธบูชาปราสาทผึ้ง ทำให้ผู้คนสามารถเข้าถึงสาระสำคัญบริบททางวัฒนธรรมความเชื่อ และมิติทางสุนทรียศาสตร์ของประเพณีแห่ปราสาทผึ้ง จังหวัดสกลนครและสัมผัสคุณค่าทางจิตวิญญาณและอัตลักษณ์ของของท้องถิ่นผ่านศิลปะการแสดงร่วมสมัยได้อย่างมีนัยยะ ทั้งยังเปิดพื้นที่ใหม่ให้กับการตีความวัฒนธรรมท้องถิ่นในบริบทร่วมสมัย โดยไม่ลดทอนความศักดิ์สิทธิ์ของพิธีกรรมดั้งเดิม งานวิจัยนี้จึงสะท้อนศักยภาพของศิลปะการแสดงร่วมสมัยในการเป็นเครื่องมือเชิงวัฒนธรรมในฐานะมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของจังหวัดสกลนคร ที่เชื่อมโยงรากเหง้าท้องถิ่นกับโลกปัจจุบันผ่านกระบวนการสร้างสรรค์เชิงศิลป์

เอกสารอ้างอิง

Geertz, C. (1973). The interpretation of cultures: Selected essays. Basic Books.

คฑาวุธ มาป้อง, & คณะ. (2567). นาฏศิลป์ร่วมสมัยในการแสดงแสง สี เสียง สื่อผสม งานประเพณี “สมมาน้ำ คืนเพ็งเส็ง

ประทีป” จังหวัดร้อยเอ็ด.Journal of Roi Kaensarn Academi, 9(9), 1062–1076.

พีรพงศ์ เสนไสย. (2557). นาฏยประดิษฐ์อีสาน. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

วรเมธ ยอดบุ่น. (2562). วัฒนธรรมท้องถิ่นในกระแสอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว: พลวัตและการปรับเปลี่ยนของประเพณีแห่

ปราสาทผึ้งในยุคโลกาภิวัตน์.วารสารสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ 45(2): 269-301 (2562)

วิลาสินี น้อยครบุรี. (2560). การจัดการแสดง แสง เสียง ชุด พนมรุ้งมหาเทวาลัย. วิทยานิพนธ์สาขานาฏศิลป์ไทย. บัณฑิต

วิทยาลัย: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ศุภชัย เอี่ยมสุวรรณ, & คณะ. (2553). 75 เทศกาลงานประเพณีทั่วไทยที่คนไทยต้องไปสักครั้ง. กรุงเทพฯ: บ้านผู้นำ.

ศุภวัฒน์ นามปัญญา. (2562). พัฒนาการและการประกอบสร้างขบวนแห่ปราสาทผึ้งจังหวัดสกลนคร.วารสารช่อพะยอม ปีที่

ฉบับที่ 2 (มิถุนายน – ตุลาคม)

สุรพล วิรุฬห์รักษ์. (2547). หลักการแสดงนาฏยศิลป์ปริทรรศน์. สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย.

สุลักษณ์ ศิวรักษ์. (2563). พุทธศาสนากับความหลากหลายทางวัฒนธรรมในไทย. วารสารศาสนาและวัฒนธรรม, 15(2),45-60.

โสวิทย์ บำรุงภักดิ์, & คณะ. (2566). การตีความคำสอนทางพุทธศาสนาในประเพณีการสร้างปราสาทผึ้งของชาวอีสาน.

Journal of Roi Kaensarn Academi, 1(1), 1-15.

สำนักงานประชาสัมพันธ์จังหวัดสกลนคร. (2567). จังหวัดสกลนคร จัดการประกวดพานบายศรี สืบสานงานประเพณีแห่

ปราสาทผึ้งฯ ประจำปี 2567. สืบค้นเมื่อ 1 พฤษภาคม 2568, จาก https://sakonnakhon.prd.go.th/th/content/category/detail/id/57/iid/332149

สำนักงานสถิติจังหวัดสกลนคร. (2566). รายงานการประเมินผล การจัดงานประเพณีแห่ปราสาทผึ้ง จังหวัดสกลนคร ประจำปี

สืบค้นเมื่อ 1 พฤษภาคม 2568

การสัมภาษณ์

กนกพร นวลอึ่ง. (2566, ตุลาคม 25). นักวิชาการศึกษาสถาบันภาษาศิลปะและวัฒนธรรม. สัมภาษณ์.

พสุธา โกมลมาลย์. (2566, ตุลาคม 25). ผู้อำนวยการสถาบันภาษาศิลปะและวัฒนธรรม. สัมภาษณ์.

อัครวิทย์ ทองใบ. (2566, ตุลาคม 25). ผู้กำกับและออกแบบการแสดง. สัมภาษณ์.

เผยแพร่แล้ว

เผยแพร่ 2025-10-06 — ปรับปรุง 2025-10-06

เวอร์ชัน

รูปแบบการอ้างอิง

Mapong, K. (2025). โฮมฮีตฮอยศรัทธามหาพุทธบูชาปราสาทผึ้ง : การสร้างสรรค์การแสดงแสง สี เสียง สื่อผสม จังหวัดสกลนคร . วารสารศิลปกรรมศาสตร์และวัฒนธรรมศาสตร์, 2568(1). สืบค้น จาก https://so13.tci-thaijo.org/index.php/FACS-JO/article/view/2133