ปัญหาพื้นฐานทางญาณวิทยา

ผู้แต่ง

  • สมชาย สมจิตต์ นักวิชาการอิสระ
  • พรรณภา รัตนพันธ์ นักวิชาการอิสระ

คำสำคัญ:

ปัญหาพื้นฐาน, ญาณวิทยา, การพิสูจน์ความรู้, ความรู้

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัญหาของญาณวิทยา โดยพบว่า ญาณวิทยาเป็นสาขาหนึ่งของปรัชญาที่ศึกษาธรรมชาติ แหล่งที่มา ขอบเขตและข้อจำกัดของความรู้ การนิยามความรู้ วิธีการพิสูจน์ความรู้ และปัญหาของการรับรู้ ปัญหาความเชื่อและความรู้ ปัญหาหลักการพิสูจน์ความรู้ เป็นต้น ญาณวิทยามีบทบาทสำคัญต่อการพัฒนาความเข้าใจในชีวิตประจำวัน วิทยาศาสตร์และจริยธรรม ปัญหาที่ยังคงถกเถียงกันอยู่ ได้แก่ ความเป็นไปได้ของการเข้าถึงความจริงโดยสมบูรณ์ และข้อจำกัดของการพิสูจน์ความรู้ องค์ความรู้จากบทความนี้พบว่า ปัญหาทางญาณวิทยามีมาตั้งแต่สมัยโบราณ ซึ่งมักเกี่ยวข้องกับแหล่งที่มาของความรู้ซึ่งเป็นปัญหาที่ถกเถียงกันมายาวนานระหว่างสำนักเหตุผลนิยม โดยมีเพลโตและเดการ์ตเป็นตัวแทน กับสำนักประสบการณ์นิยมโดยมีฮูมเป็นตัวแทน กระทั่งเกิดสำนักทางสายกลางอย่างอนุมานนิยมของคานต์ที่ประนีประนอมแนวคิดของสำนักทั้งสองเข้าด้วยกัน กระนั้น ปัญหาเรื่องการพิสูจน์ความรู้ ปัญหาเรื่องความเชื่อและความรู้ก็ยังเป็นที่ถกเถียงกันเหมือนเดิม การศึกษาประเด็นปัญหาทางญาณวิทยาในปัจจุบันจึงเป็นลักษณะของการตีความประเด็นที่หลากหลายด้วยทัศนะที่เป็นปัจเจกของแต่ละคน เพื่อยืนยันและยอมรับความหลากหลายทางสังคมที่ปรากฏเด่นชัดในโลกสมัยใหม่

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

BonJour, L. (1985). The Structure of Empirical Knowledge. Cambridge, MA: Harvard University Press.

Descartes, R. (1641). Meditations on First Philosophy, in Which the Existence of God and the Immortality of the Soul Are Demonstrated. Cottingham, J. (trans.). Cambridge University Press.

Gettier, E. L. (1963). Is Justified True Belief Knowledge? Analysis. 23 (6), 121-123. DOI: 10.1093/analys/23.6.121

Goldman, A. I. (2012). Liaisons: Philosophy Meets the Cognitive and Social Sciences. Cambridge, MA: Harvard University Press.

Hume, D. (1739). A Treatise of Human Nature. Selby-Bigge, L. A. and Nidditch, P. H. (eds.) Oxford: Oxford University Press.

Kant, I. (1781). Critique of Pure Reason. Smith, N. K. (trans.). London: Macmillan.

Moser, P. K. (2009). The Oxford Handbook of Epistemology. Oxford: Oxford University Press.

Plato. (1997). The Republic. Jowett, B (trans.). Mineola, NY: Dover Publications.

Pritchard, D. (2012). What is This Thing Called Knowledge? 2nd ed. London: Routledge.

Sellars, W. (1956). Empiricism and the Philosophy of Mind. Harvard, MA: Harvard University Press.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2024-07-20

รูปแบบการอ้างอิง

สมจิตต์ ส., & รัตนพันธ์ พ. (2024). ปัญหาพื้นฐานทางญาณวิทยา. วารสารมนุษยวิชาการ, 1(3), 14–21. สืบค้น จาก https://so13.tci-thaijo.org/index.php/jah/article/view/1695