แนวทางวิธีวิทยาการวิจัยเพื่อการพัฒนานวัตกรรมการเรียนการสอนที่สอดคล้องกับ บริบทอุดมศึกษา 2580

ผู้แต่ง

  • พระธีรวัฒน์ อั้นเต้ง นักวิจัยอิสระ

คำสำคัญ:

วิธีวิทยาการวิจัย, นวัตกรรมการสอน, เทคโนโลยีการศึกษา

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาสภาพปัจจุบันและแนวโน้มของการใช้นวัตกรรมและเทคโนโลยีการสอนสมัยใหม่ในระดับอุดมศึกษา (2) วิเคราะห์วิธีวิทยาการวิจัยที่เหมาะสมต่อการพัฒนาและประยุกต์ใช้นวัตกรรมและเทคโนโลยีการเรียนการสอน และ (3) เสนอแนวทางในการเลือกใช้วิธีวิทยาการวิจัยที่สอดคล้องกับบริบทของอุดมศึกษาในยุคดิจิทัลและรองรับการเปลี่ยนแปลงในปี พ.ศ. 2580 โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวอย่างได้แก่ อาจารย์ ผู้บริหาร ผู้เชี่ยวชาญ และนิสิตในระดับอุดมศึกษา ซึ่งคัดเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) จำนวน 26 คน เก็บข้อมูลด้วยแบบสัมภาษณ์เชิงลึกที่ครอบคลุม 5 ประเด็นหลัก ได้แก่ การใช้เทคโนโลยีในการสอน นวัตกรรมทางการศึกษา ผลกระทบของการใช้นวัตกรรม ความท้าทายที่พบ และแนวทางการเลือกใช้วิธีวิทยาการวิจัย ผลการวิจัยพบว่า 1. สภาพปัจจุบันและแนวโน้มของการใช้นวัตกรรมและเทคโนโลยีการสอนสมัยใหม่ในระดับอุดมศึกษา พบว่า การวิจัยในการพัฒนานวัตกรรมการเรียนการสอนในบริบทอุดมศึกษาควรใช้วิธีวิทยาการวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed Methods) รวมทั้งการเก็บข้อมูลเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ เพื่อศึกษาพฤติกรรมการเรียนรู้และประสบการณ์ของผู้สอนและผู้เรียน พร้อมทั้งใช้เทคโนโลยีใหม่ ๆ เช่น Big Data, Learning Analytics, และ AI ในการวิเคราะห์ข้อมูล 2. วิธีวิทยาการวิจัยที่เหมาะสมต่อการพัฒนาและประยุกต์ใช้นวัตกรรมและเทคโนโลยีการเรียนการสอน พบว่า การวิจัยนวัตกรรมและเทคโนโลยีการสอนในยุคดิจิทัลควรใช้วิธีวิทยาการวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed Methods) เพื่อเก็บข้อมูลทั้งเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ รวมถึงการใช้ Big Data, Learning Analytics, และ AI ในการศึกษาแนวโน้มการเรียนรู้ นอกจากนี้ยังควรพัฒนาแนวทางการวิจัยที่เน้นการออกแบบและพัฒนานวัตกรรมการศึกษา (Design-Based Research) เพื่อให้เหมาะสมกับบริบทของอุดมศึกษาในอนาคต 3. แนวทางในการเลือกใช้วิธีวิทยาการวิจัยที่สอดคล้องกับบริบทของอุดมศึกษาในยุคดิจิทัลและรองรับการเปลี่ยนแปลงในปี พ.ศ. 2580 พบว่า การใช้นวัตกรรมและเทคโนโลยีในการเรียนการสอนระดับอุดมศึกษามีความหลากหลายและส่งผลเชิงบวกต่อการเรียนรู้ของนิสิตอย่างมาก ทั้งในด้านการเข้าถึงข้อมูล การสร้างปฏิสัมพันธ์ และการพัฒนาทักษะที่จำเป็นในศตวรรษที่ 21 อย่างไรก็ตาม ยังคงมีอุปสรรคสำคัญ เช่น ความไม่พร้อมด้านโครงสร้างพื้นฐานและทักษะของผู้สอน ซึ่งจำเป็นต้องได้รับการสนับสนุนและการพัฒนาอย่างต่อเนื่องเพื่อให้การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม. (2564). แผนด้านการอุดมศึกษาเพื่อผลิตและพัฒนากำลังคนของประเทศ พ.ศ. 2561-2580. (ฉบับปรับปรุง). กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม.

ดามธรรม จินากูล. (2565). Research & Development. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี. http://web.sut.ac.th/dpn/document/ir/2565/6-R_D-Research%20Mart-IRD-SUT-3.pdf.

ชัยยงค์ พรหมวงศ์. (2554). การวิจัยเชิงวิจัยและพัฒนานวัตกรรมทางการศึกษา. มหาวิทยาลัยศิลปากร. https://educ.su.ac.th/2013/images/stories/210655_01.pdf

บุญชม ศรีสะอาด. (2545). การวิจัยเบื้องต้น (พิมพ์ครั้งที่ 7). สุวีริยาสาส์น.

ปรัชญนันท์ นิลสุข. (2563). การพัฒนาระบบ AI สำหรับการวิเคราะห์ผลการเรียนและออกแบบแผนการสอน. วารสารเทคโนโลยีการศึกษา, 17(1), 89-104.

มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. (2561-2580). แผนพัฒนามหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ระยะ 20 ปี. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. https://ird.stou.ac.th/wp-content/uploads/2020/11/94.pdf.

มารุต พัฒผล. (2563). การวิจัยและพัฒนานวัตกรรมหลักสูตรและการจัดการเรียนรู้ (Research and Development for Innovative Curriculum & Instruction). วารสารศิลปากรศึกษาศาสตร์วิจัย, 12(1), 176-193.

สิทธิชัย มุ่งตรง. (2566). เทคโนโลยีเสมือนจริงในการศึกษาสมัยใหม่. วารสารการศึกษานวัตกรรม, 12(2), 56-67.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2565). รายงานทิศทางการศึกษาแห่งอนาคตของประเทศไทย (Futures of Education Thailand). สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา

อดิศร แย้มบุญยืน. (2555). การพัฒนานวัตกรรมการจัดการเรียนรู้สำหรับนักศึกษาเตรียมวิศวกรรมศาสตร์. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 20(3), 19-30.

Creswell, J. W. (2014). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (4th ed.). SAGE Publications.

Ketsman, O. (2025). Collaborative study explores prevalence of mixed-methods research in ed tech. Northern Illinois University Newsroom. Northern Illinois University. https://cedu.news.niu.edu/2025/03/21/collaborative-study-explores-prevalence-of-mixed-methods-research-in-ed-tech.

RIPO KMUTT. (2564). การจัดการเรียนการสอนแบบบูรณาการการเรียนรู้กับการทำงาน (Work-integrated Learning). RIPO KMUTT. https://ripo.kmutt.ac.th/wp-content/uploads/2022/03/64-WiL_AnnualReport.pdf.

Siemens, G. (2013). Learning analytics: The emergence of a discipline. American Behavioral Scientist, 57(10), 1380-1400.

Sohdi, R. (2025). A design-based approach to bridging the gap between university learning and classroom pedagogy in Initial Teacher Education. Journal of Learning Development in Higher Education, 34(2025), 1-27.

Starfishlabz. (2565). การใช้เทคโนโลยี เพื่อสนับสนุนการจัดการเรียนการสอน. Starfishlabz. https://www.starfishlabz.com/blog/760-การใช้เทคโนโลยี เพื่อสนับสนุนการจัดการเรียนการสอน.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

12/02/2025

รูปแบบการอ้างอิง

อั้นเต้ง พ. (2025). แนวทางวิธีวิทยาการวิจัยเพื่อการพัฒนานวัตกรรมการเรียนการสอนที่สอดคล้องกับ บริบทอุดมศึกษา 2580. วารสารนวัตกรรมการวิจัยเพื่อสังคม, 1(7), 15–31. สืบค้น จาก https://so13.tci-thaijo.org/index.php/JRI/article/view/2080

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย (Research article)