การพัฒนาและเพิ่มมูลค่าภูมิปัญญางานพุทธศิลป์จังหวัดแพร่

ผู้แต่ง

  • พระมหาสิทธิชัย ปัญญาไวย์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตแพร่
  • พระใบฎีกาศักดิธัช แสงธง มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตแพร่
  • รวีโรจน์ ศรีคำภา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตแพร่
  • พระราชเขมากร มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตแพร่

คำสำคัญ:

การพัฒนาและเพิ่มมูลค่า, ภูมิปัญญา, งานพุทธศิลป์

บทคัดย่อ

          บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาการออกแบบและเพิ่มมูลค่าภูมิปัญญางานพุทธศิลป์ จังหวัดแพร่ และเพื่อถ่ายทอดและพัฒนาทักษะงานสล่าพุทธศิลป์รุ่นเยาว์ จังหวัดแพร่ เป็นงานวิจัยเชิงปฏิบัติการเพื่อเผยแพร่และสร้างพื้นที่สาธารณะเพื่อพัฒนาศูนย์การเรียนรู้ทางภูมิปัญญาพุทธศิลป์ให้เกิดคุณค่าสู่มูลค่าทางภูมิปัญญาในฐานะที่เป็นมรดกทางวัฒนธรรม ผลการวิจัยพบว่า

         1. การสร้างงานพุทธศิลป์ของจังหวัดแพร่ ล้วนเริ่มต้นมาจากความเชื่อและความศรัทธาในทางพระพุทธศาสนาที่สอดคล้องกับวิถีการดำเนินชีวิตของสังคมนำมาสู่การสร้างสรรค์งานพุทธศิลป์อันล้ำค่า และยังเป็นการถ่ายทอดภูมิปัญญาหรือองค์ความรู้จากช่างสล่าในแต่ละยุคสมัยผสมผสานกับความเชื่อด้านศาสนา สิ่งศักดิ์สิทธิ์ ประเพณีและวัฒนธรรม นำไปสู่การสร้างสรรค์ การออกแบบ ประดิษฐ์เป็นลวดลายต่าง ๆ บนธรรมาสน์ บุษบก ตุงกระด้าง และพระพุทธรูปไม้แกะสลัก ให้ได้สะท้อนถึงความเป็นอัตลักษณ์แต่ละบุคคลหรือแต่ละพื้นที่ ในการอาศัยอยู่ร่วมกันระหว่างคนกับคน คนกับธรรมชาติ และคนกับสิ่งเหนือธรรมชาติได้เป็นอย่างดี

          2. รูปแบบและกระบวนการถ่ายทอดและพัฒนาทักษะของงานสล่าพุทธศิลป์ของช่างพุทธศิลป์ จังหวัดแพร่ ใช้วิธีการเชิงระบบในการสังเคราะห์ ดังนั้น รูปแบบและกระบวนการถ่ายทอดและการพัฒนาทักษะงานสล่าพุทธศิลป์ของช่างพุทธศิลป์ จังหวัดแพร่ ต้องอาศัยความสนใจของแต่ละบุคคลเป็นพื้นฐาน เพื่อการผลิตชิ้นงานที่มีความประณีตมากยิ่งขั้น และทักษะด้านงานพุทธศิลป์ก็ต้องอาศัยความสนใจของผู้เรียนเป็นสำคัญในการผลิต งานพุทธศิลป์เกิดขึ้นได้เพราะความสนใจใฝ่รู้ใฝ่เรียนของตนเอง และการสนับสนุนจากผู้ที่มีความรู้ในเรื่องนั้นช่วยเสริมสร้างให้มีทักษะในการปฏิบัติเพื่อให้ได้ผลงานที่มีคุณภาพ

References

กัลยาณมิตร นรรัตน์พุทธิ. (2564). การพัฒนาชุมชนท้องถิ่นบนฐานวัฒนธรรม เพื่อลดความเหลื่อมล้ำทางสังคม. วารสารวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์. 16(2), 55-73.

โกสุม สายใจ. (2561). ความสัมพันธ์ระหว่างกระบวนการนิเทศภายในกับทักษะการจัดทำแผนการจัดการเรียนรู้ของวิทยาลัยเทคนิคสุพรรณบุรี. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชพฤกษ์. 3(3), 130-142.

จาตุรันต์ จริยารัตนกูล และคณะ. (2563). การศึกษาอัตลักษณ์ของลวดลายประดับธรรมาสน์ กรณีวัดพระแท่นศิลาอาสน์ จังหวัดอุตรดิตถ์. Journal of Modern Learning Development. 5(6), 275-285.

พระครูภัทรจิตตาภรณ์ และคณะ. (2563). รูปแบบการส่งเสริมการอนุรักษ์พุทธศิลป์ของอุโบสถในจังหวัดนครราชสีมา. วารสาร มจร อุบลปริทรรศน์. 5(2), 135-148.

พระปลัดพงศ์ศิริ พุทฺธิวํโส และคณะ. (2563). ชื่อปีนักษัตรที่ปรากฏในตุงล้านนา. วารสารบัณฑิตศึกษามหาจุฬาขอนแก่น. 7(1), 78-94.

พระมหาสิทธิชัย ชยสิทฺธิ และคณะ. (2563). การอนุรักษ์ภูมิปัญญาการสร้างพระพุทธไม้แกะสลักล้านนาในสังคมร่วมสมัย (รายงานวิจัย). มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่.

สหัทยา วิเศษ และคณะ. (2563). การจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมเชิงสร้างสรรค์ของกลุ่มจังหวัดล้านนา (รายงานวิจัย). พะเยา : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตพะเยา.

สุวิมล ติรกานันท์. (2555). ระเบียบวิธีการวิจัยทางสังคมศาสตร์. พิมพ์ครั้งที่ 10. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

องค์การบริหารส่วนจังหวัดแพร่. (2564). แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ.2566-2570). ฝ่ายวิเคราะห์นโยบายและแผน กองยุทธศาสตร์และงบประมาณ.

อานุภาพ จันทรัมพร. (2566). สัดส่วนความงามในศิลปกรรมไทยทรงบุษบก. วารสารวิชาการ DEC JOURNAL คณะมัณทนศิลป์ มหาวิทยาลัยศิลปากร. 2(3), 116-139.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2025-04-04

How to Cite

ปัญญาไวย์ พ., แสงธง พ., ศรีคำภา ร., & พระราชเขมากร. (2025). การพัฒนาและเพิ่มมูลค่าภูมิปัญญางานพุทธศิลป์จังหวัดแพร่. วารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรศน์ มจร วิทยาเขตแพร่, 10(1), 80–95. สืบค้น จาก https://so13.tci-thaijo.org/index.php/jgrp/article/view/1611