วิเคราะห์หลักคำสอนว่าด้วยการพัฒนาตนเองในหมวดอัตตวรรค คัมภีร์ธรรมบท

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุในการศึกษา คือ 1) เพื่อศึกษาความหมายและใจความสำคัญของอัตตวรรคในคัมภีร์ธรรมบท และ 2) เพื่อวิเคราะห์หลักคำสอนว่าด้วยการพัฒนาตนเองในหมวดอัตตวรรค คัมภีร์ธรรมบท เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์เอกสารข้อมูลและเชิงพรรณนาความ ผลการศึกษาพบว่า ธรรมบท แปลว่า บทแห่งธรรม หรือธรรมที่ตรัสไว้เป็นบท หมายถึงบทธรรมภาษิตสั้น ๆ ที่พระผู้มีพระภาคตรัสไว้ต่างเวลา ต่างสถานที่ และต่างบุคคล มีทั้งหมด 423 บท แบ่งออกเป็น 26 วรรค อัตตวรรค หมวดว่าด้วยตน คำว่า ตน ตามเนื้อหาสาระในวรรคนี้ ทรงมุ่งตรัสในระดับโลกิยะ หลักคำสอนว่าด้วยการพัฒนาตนเองในอัตตวรรคมีจำนวน 10 เรื่อง มีหลักคำสอนสำคัญที่ปรากฏ ได้แก่ 1) ความไม่ประมาท 2) การสอนตนเอง 3) การพึ่งตนเอง 4) ความเชื่อมั่นในกฎแห่งกรรม และ 5) การถือเอาประโยชน์ องค์ความรู้ที่ได้จากบทความนี้ คือ การเข้าใจหลักธรรมเพื่อพัฒนาตนเองในประเด็นเกี่ยวกับความรับผิดชอบต่อตนเอง การฝึกฝนและพัฒนาตนเองก่อนสอนผู้อื่นผลกรรมและการชำระตนเอง การดูแลและปกป้องตนเอง ความเป็นไปได้ในการพัฒนาตนเอง