การพัฒนากระบวนการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงพุทธในอำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา
คำสำคัญ:
กระบวนการส่งเสริม, เครือข่าย, ท่องเที่ยวเชิงพุทธบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาบริบทและสถานการณ์การท่องเที่ยวเชิงพุทธในอำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา 2) พัฒนากระบวนการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงพุทธในพื้นที่ และ 3) เพื่อเสริมสร้างเครือข่ายการท่องเที่ยวเชิงพุทธในอำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา โดยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้การเก็บข้อมูลจากเอกสาร การสัมภาษณ์เชิงลึกจำนวน 25 รูป/คน และการสนทนากลุ่มกับผู้ให้ข้อมูลหลักจำนวน 15 รูป/คน ทั้งนี้ยังศึกษาวัดที่เป็นต้นแบบเพื่อใช้ในการพัฒนากระบวนการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงพุทธ
ผลการวิจัยพบว่า
- 1. การท่องเที่ยวเชิงพุทธในพื้นที่ยังไม่ได้รับความนิยมเท่าที่ควร แม้พื้นที่จะมีศักยภาพสูงในด้านศาสนสถานและทุนทางวัฒนธรรม อย่างไรก็ตาม นักท่องเที่ยวยังขาดความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับแหล่งท่องเที่ยวเชิงพุทธในท้องถิ่น ส่งผลให้การท่องเที่ยวและรายได้ทางเศรษฐกิจยังคงกระจุกตัวในแหล่งที่เป็นที่รู้จักมากกว่า ขณะที่แหล่งอื่นซึ่งมีคุณค่าทางศาสนาและวัฒนธรรมกลับไม่ได้รับความสนใจเพียงพอ ทั้งนี้เนื่องจากการประชาสัมพันธ์ยังไม่มีความเป็นระบบและครอบคลุม
- 2. แนวทางการพัฒนาการส่งเสริมการท่องเที่ยวเน้นการออกแบบเส้นทางเริ่มจาก “สายบุญเมืองย่าโม” โดยเชื่อมโยงอนุสาวรีย์ย่าโมกับวัดสำคัญ พร้อมจัดกิจกรรมศาสนาและพิธีกรรมท้องถิ่น การพัฒนาแบ่งเป็น 2 ด้าน ได้แก่ การพัฒนาภายนอกโดยใช้สื่อประชาสัมพันธ์ เช่นแผนที่บอกเส้นทาง แผ่นพับและ QR Code เพื่อเพิ่มการรับรู้ และการพัฒนาภายใน โดยปรับปรุงแหล่งท่องเที่ยวให้สอดคล้องกับอัตลักษณ์ของวัด
3. การเสริมสร้างเครือข่ายการท่องเที่ยวเน้นความร่วมมือระหว่างภาครัฐ เอกชน วัดและชุมชนมีการกำหนดบทบาทหน้าที่ชัดเจนในด้านการจัดการ การจัดกิจกรรม และการประชาสัมพันธ์ เพื่อสร้างความยั่งยืนในการท่องเที่ยวเชิงพุทธ
เอกสารอ้างอิง
กันตภณ แก้วสง่า, บุษบา สุธีธร, และอภิชญา อยู่ในธรรม. (2563). การประชาสัมพันธ์การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ผ่านเว็บไซต์เครือข่ายสังคม. วารสารการบริการและการท่องเที่ยวไทย, 15(2), 14-28. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/tourismtaat/article/view/241717
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (2566). รายงานสถานการณ์การท่องเที่ยวของประเทศไทย ปี 2565. TAT Review Magazine. สืบค้น 10 เมษายน 2568, จาก https://tatreviewmagazine.com/article/situation2022-domestic
ธนาภรณ์ วงศ์ชู (2566). แนวทางการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวเชิงศรัทธา (สายมู) เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเมืองรอง [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์]. TI Digital Collections. https://doi.org/10.14457/TU.the.2023.952
พระจำนงค์ ผมไผ, ยุภาพร ยุภาศ, และภักดี โพธิ์สิงห์. (2563). วัดกับการส่งเสริมการท่องเที่ยวบนเส้นทางลุ่มน้ำโขง. วารสารมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 5(5), 158–170. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/JSBA/article/view/241316
พระฐิติกร อุ่นเจริญ. (2566). การส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงพุทธศาสนา: กรณีศึกษา วัดเล่งเน่ยยี่ 2 จังหวัดนนทบุรี [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ไม่ได้ตีพิมพ์]. มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์
พิชยารัชต์ กิติวุฒิศักย์ และปังปอนด์ รักอำนวยกิจ. (2566). การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์เมืองรอง: กรณีศึกษากลุ่มจังหวัดอีสานใต้ยโสธร ศรีสะเกษ และอำนาจเจริญ. วารสารสังคมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 53(1), 49-72. https://so08.tci-thaijo.org/index.php/ssjpolsci/article/view/1450
สุวิทย์ พิศแลงาม. (2023). ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายการพัฒนาการท่องเที่ยวเมืองรอง กรณีศึกษา:จังหวัดนครศรีธรรมราช [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์]. คลังปัญญา สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. https://repository.nida.ac.th/handle/ 662723737/6711
