การพัฒนาความสามารถในการช่วยเหลือตนเองด้านการแต่งกาย ของนักเรียนออทิสติก โดยใช้เทคนิคการสอนเชิงพฤติกรรม
คำสำคัญ:
เทคนิคการสอนเชิงพฤติกรรม, ออทิสติก, การแต่งกายบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อพัฒนาความสามารถในการช่วยเหลือตนเองด้านการแต่งกาย โดยใช้เทคนิคการสอนเชิงพฤติกรรมของนักเรียนออทิสติก หน่วยบริการอำเภอเกาะคา ศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจำจังหวัดลำปาง โดยใช้รูปแบบการวิจัยเชิงปฏิบัติการ มีขั้นตอนการปฏิบัติ 4 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นวางแผน ขั้นปฏิบัติการ ขั้นสังเกต และขั้นสะท้อนผล โดยคัดเลือกกลุ่มเป้าหมายแบบเจาะจงเป็นนักเรียนออทิสติก เพศหญิง อายุ 5 ปี จำนวน 1 คน ที่แพทย์วินิจฉัยว่าเป็นบุคคลออทิสติก ระดับชั้นเตรียมความพร้อม หน่วยบริการอำเภอเกาะคา ศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจำจังหวัดลำปาง ในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2567 ใช้เวลาในการทดลองทั้งสิ้น 4 สัปดาห์ สัปดาห์ละ 3 วัน เครื่องมือที่ใช้ในงานวิจัย 1) แผนการสอนเฉพาะบุคคล เรื่อง การสวมใส่เสื้อยืดคอกลม 2) แบบบันทึกพฤติกรรมความสามารถใน การช่วยเหลือตนเองด้านการแต่งกาย 3) ภาพการฝึกปฏิบัติการแต่งกาย ด้วยหลักการวิเคราะห์งาน (Task Analysis) และสื่อสนับสนุนการเรียนรู้ผ่านการมอง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพื้นฐาน ได้แก่ ค่าเฉลี่ย และการวิเคราะห์เชิงคุณภาพ ผลการวิจัยครั้งนี้พบว่า นักเรียนออทิสติกหน่วยบริการอำเภอเกาะคา มีความสามารถในการช่วยเหลือตนเองด้านการแต่งกาย (การสวมเสื้อยืดคอกลม) ที่สูงขึ้น เมื่อได้รับการสอนโดยใช้เทคนิค การสอนเชิงพฤติกรรม แสดงให้เห็นว่า เทคนิคการสอนเชิงพฤติกรรมสามารถช่วยพัฒนาความสามารถในการช่วยเหลือตนเองด้านการแต่งกายของนักเรียนออทิสติกได้
เอกสารอ้างอิง
กาญจนา บุญส่ง. (2562). การใช้การวิเคราะห์งาน (Task analysis) เพื่อพัฒนาทักษะการช่วยเหลือตนเองของเด็กออทิสติก. วารสารวิจัยและพัฒนาการศึกษา, 14(1), 45–60.
เจริญขวัญ ศรีพันธ์ชาติ. (2561). การศึกษาผลการใช้ชุดฝึกกิจวัตรประจำวันของนักเรียนที่มีภาวะออทิซึมด้วยหลักการวิเคราะห์งาน. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย, 11(1), 113–123.
เจริญขวัญ ศรีพันธ์ชาติ. (2566). การส่งเสริมให้เด็กออทิสติกฝึกกิจวัตรประจำวัน. ครุศาสตร์สาร, 17(1), 72–82.
เจริญขวัญ ศรีพันธ์ชาติ, อนงค์ คะเซ็นแก้ว, อลิสา อุปัญญ์, & ธัญธรัตน์ จันทร์แสง. (2567). การใช้หนังสือภาพเพื่อฝึกทักษะช่วยเหลือตนเองในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันสำหรับนักเรียนที่มีภาวะออทิซึมสเปกตรัม. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย, 17(1), 118–129.
ผดุง อารยะวิญญู. (2546). วิธีสอนเด็กออทิสติก. กรุงเทพฯ: รำไทย เพรส.
สมพร หวานเสร็จ. (2552). การพัฒนาศักยภาพบุคคลออทิสติกโดยใช้สื่อสนับสนุนการเรียนรู้ผ่านการมอง. ขอนแก่น: โรงพิมพ์คลังนานาธรรม.
สมโภชน์ เอี่ยมสุภาษิต. (2553). ทฤษฎีและเทคนิคการปรับพฤติกรรม (พิมพ์ครั้งที่ 7). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Autism Toolbox. (n.d.). Visual supports. Retrieved August 16, 2025, from https://www.autismtoolbox.co.uk/supporting-learners-and-families/effective-partnerships-and-communication/visual-supports/
Cooper, J. O., Heron, T. E., & Heward, W. L. (2007). Applied behavior analysis (2nd ed.). Upper Saddle River, NJ: Pearson Education.
FPG Child Development Institute. (n.d.). Prompting procedures. Autism Spectrum Disorders Toddler Initiative. University of North Carolina. Retrieved August 16, 2025, from https://asdtoddler.fpg.unc.edu/book/export/html/210.html
Skinner, B. F. (1968). The technology of teaching. New York, NY: Appleton-Century-Crofts.
Wong, L. L., & Smith, A. J. (2016). Effect of most-to-least prompting procedure on dressing skill of students with autism. Journal of Applied Behavior Analysis, 15(3), 250–265.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
หมวดหมู่
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
