การบริหารวัดในจังหวัดเชียงใหม่ด้วยหลักพุทธปรัชญาเถรวาท
คำสำคัญ:
การบริหารวัด, หลักอปริหานิยธรรม, พุทธปรัชญาเถรวาทบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาแนวคิดทฤษฎีการบริหารวัด 2) เพื่อศึกษาหลักพุทธปรัชญาเถรวาทที่เกี่ยวกับการบริหารวัดในจังหวัดเชียงใหม่ 3) เพื่อบูรณาการการบริหารวัดในจังหวัดเชียงใหม่ด้วยหลักพุทธปรัชญาเถรวาท และ 4) เพื่อนำเสนอแนวทางและองค์ความรู้เกี่ยวกับการบริหารวัดในจังหวัดเชียงใหม่ ด้วยหลักพุทธปรัชญาเถรวาท เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ แบบวิจัยเอกสารและการสัมภาษณ์เชิงลึก ผู้ให้ข้อมูลสำคัญจำนวน 15 คน/รูป วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหานำเสนอข้อมูลเชิงพรรณนา
ผลการวิจัยพบว่า จังหวัดเชียงใหม่มีการแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 25 อำเภอ บูรณาการการบริหารวัดโดยยึดหลัก 6 ประการ คือ การปกครอง การศึกษา การเผยแพร่ การสาธารณูปการ การสาธารณสงเคราะห์และการศึกษาสงเคราะห์ โดยเอื้อเฟื้อ สังวร ประพฤติ ปฏิบัติตามพระธรรมวินัย กฎหมาย กฎมหาเถรสมาคม ข้อบังคับ ระเบียบ คำสั่ง มติ ประกาศ พระบัญชาสมเด็จพระสังฆราช จังหวัดเชียงใหม่ดำเนินการขับเคลื่อนตามแผนยุทธศาสตร์โครงการสร้างความปรองดองสมานฉันท์โดยใช้หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา หมู่บ้านรักษาศีล 5 บริหารวัดด้วยหลักอปริหานิยธรรม ก่อให้เกิดรูปแบบการบริหารดังนี้ คือ (1) รูปแบบความสามัคคี (2) รูปแบบการเคารพต่อขบวนธรรมเนียมประเพณีเดิมของท้องถิ่นรักษาขนบธรรมเนียมที่ดีงาม (3) รูปแบบการเคารพนับถือผู้อาวุโส (4) รูปแบบการให้เกียรติส่งเสริมให้เกิดความเสมอภาค (5) รูปแบบการเคารพซึ่งกันและกันและ (6) รูปแบบการปกป้องคุ้มครอง องค์ความรู้ที่ได้จากการวิจัย ได้แก่ การน้อมนำหลักพุทธปรัชญาในการบริหาร เกิดความตระหนักต่อส่วนรวม เกิดความสามัคคีในหมู่คณะและมีความเคารพนับถือซึ่งกันและกัน ทำงานเป็นทีมเสริมสร้างชุมชน องค์กรและสถาบันให้เข้มแข็ง
References
พระขจรศักดิ์ กิตฺติวุฑฺโฒ. (2562). การบริหารงานตามหลักอปริหานิยธรรมของเทศบาลนครตรัง จังหวัดตรัง. วารสารการบริหารและสังคมศาสตร์ปริทรรศน์. 2(2), 20-22.
พระเจริญ ทนฺตจิตฺโต (คางคํา). (2564). การบริหารวัดในจังหวัดนนทบุรีด้วยกระบวนทัศน์ใหม่.(วิทยานิพนธ์ปริญญาศาสนศาสตรดุษฎีบัณฑิต). นครปฐม : มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.
พระมหายุทธพิชัย สิริชโย และธิติวุฒิ หมั่นมี. (2561). การบริหารงานตามหลักอปหานิยธรรม. วารสารสมาคมศิษย์เก่า มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. 7(2), 146.
สถาบันพระสังฆาธิการ สํานักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ. คู่มือพระสังฆาธิการ. กรุงเทพฯ : สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
สำนักงานพระพุทธศาสนาจังหวัดเชียงใหม่. (2564). รายงานทะเบียนวัดจังหวัดเชียงใหม่. เรียกใช้เมื่อ 8 กรกฎาคม 2565 จาก https://data.go.th/th/dataset/item_2df6 add3-2ebd-455c-8020-af962accbee2.
อำนวย สุวรรณคีรี. ระบบการบริหารจัดการสํานักงานพระสังฆาธิการตามแนวธรรมาภิบาล. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร. 8(5), 1924-1930.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2025 วารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรศน์ มจร วิทยาเขตแพร่
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความนี้ได้รับการเผยแพร่ภายใต้สัญญาอนุญาต Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) ซึ่งอนุญาตให้ผู้อื่นสามารถแชร์บทความได้โดยให้เครดิตผู้เขียนและห้ามนำไปใช้เพื่อการค้าหรือดัดแปลง หากต้องการใช้งานซ้ำในลักษณะอื่น ๆ หรือการเผยแพร่ซ้ำ จำเป็นต้องได้รับอนุญาตจากวารสาร
